Γενεαλογία Ελληνικής Μυθολογίας / Genealogy of Greek Mythology

Η αφίσα με την Γενεαλογία της Ελληνικής Μυθολογίας

Ατέλειωτες είναι οι ιστορίες της Ελληνικής μυθολογίας κι άλλοι τόσοι οι ήρωές της. Τιτάνες, γίγαντες, θεοί, χθόνιες θεότητες, ημίθεοι, απλοί θνητοί, όλοι σύμβολα εσωτερικών, ψυχικών, ανθρώπινων καταστάσεων. Πως μπορούμε να βγάλουμε μια άκρη μέσα από τέτοιο πλήθος πληροφοριών;

Με αφορμή την αφίσα με τη γενεαλογία της ελληνικής μυθολογίας που ανακαλύψαμε αρχικά εδώ http://www.georgakopoulos.org/2012/10/mythology/, την οποία σχεδίασε ο Severino Ribecca - Άγγλος γραφίστας http://www.rinodesign.co.uk/ με εξειδίκευση στο information design - θα προσπαθήσουμε με σύντομο τρόπο να καταγράψουμε τις βασικές πληροφορίες.

 

Ο Ησίοδος και η Μούσα,
του Γκιστάβ Μορό, 1891

Τα στοιχεία για τις περισσότερες θεότητες προέρχονται από τη Θεογονία του Ησιόδου (η Θεογονία είναι έπος, δηλ. μεγάλο αφηγηματικό ποίημα, αποτελούμενο από 1022 στίχους). Ο Ησίοδος ήταν γεωργός και ζώντας μέσα στη φύση, πάνω στο ιερό βουνό του Ελικώνα όπου λάτρευαν τον Ορφέα, τον θεό Έρωτα και τις Μούσες, έγραψε ποίηση διδακτική και ιερατική.

Κάρολυ Κερένιυ (1897 - 1973)

Ο εξαιρετικός Ούγγρος συγγραφέας Karoly ή Karl Kerenyi (1897-1973) στην εισαγωγή του βιβλίου του «Η μυθολογία των Ελλήνων» γράφει μεταξύ άλλων ότι όπως κάποτε μόνο η μουσική μπορούσε να εκφράσει το «ύψιστο», έτσι και η μυθολογία μπόρεσε να εκφράσει το «όλο».

Ας δούμε τη γενεαλογία με κάποιες επεξηγήσεις που θα μας βοηθήσουν να διαβάσουμε την αφίσα και θα μας γεννήσουν πολλές σκέψεις.

Από το Χάος (=χώρος του Σύμπαντος) γεννήθηκαν

η Νυξ (Νύχτα, κυρίαρχη αρχέγονη θεά, που παρέδωσε τη γνώση στον γιό της Ουρανό, και από τότε συνέχισε να τον συμβουλεύει, όπως και τις επόμενες γενεές, για τη δημιουργία του κόσμου. Ήταν μάντισσα και η λατρεία της συνδέεται με τα μαντεία στην αρχαία Ελλάδα)

η Φύσις (η θηλυκή προσωποποίηση της φύσης, θεότητα Ορφική)

ο Φάνης (από το φαίνω = φέρνω στο Φως) ή Πρωτόγονος (προσωποποίηση του Δημιουργού Έρωτα κατά την Ορφική θεογονία)

ο Ύδρος (το υδάτινο στοιχείο ως η πρώτη δημιουργία)

ο Τάρταρος (ο τόπος όπου βασανίζονταν οι ψυχές για τα εγκλήματα που έκαναν όταν ζούσαν)

η Γαία (η υλική πλευρά του κόσμου)

Ο Έρως σώζει την Ψυχή, του Αντόνιο Κανόβα

η Ανάγκη (βίαιη, αναπόφευκτη θεϊκή δύναμη)

ο Έρως (ο φτερωτός θεός της αγάπης που χτυπούσε με τα βέλη του τους ανθρώπους κι ερωτεύονταν παράφορα. Θα τον συναντήσουμε να ξαναγεννιέται από την Αφροδίτη και τον Άρη)

ο Χρόνος (άλλοτε ασώματη αρχέγονη θεότητα κι άλλοτε ως φίδι με τρία κεφάλια άντρα, ταύρου και λιονταριού. Μαζί με την ανάγκη είχαν πλεχτεί γύρω από το κοσμικό αυγό και το έσπασαν για να σχηματιστεί το Σύμπαν)

και ο Έρεβος (γεννήθηκε από το Χάος και τη γήινη ύλη με τη μεσολάβηση του Έρωτα και συμβολίζει το βάθος της νύχτας και τη σιωπή, το πιο σκοτεινό μέρος του Άδη, όπου βρίσκονται οι θρόνοι του Πλούτωνα και της Περσεφόνης.)

Νύχτα, του Στέφαν Σίντινγκ, 1914

Από τη Νύχτα γεννήθηκαν

ο Μόρος (ο Δαίμων της μοίρας, που οδηγούσε τον άνθρωπο να συναντήσει την τύχη του)

οι Όνειροι (Θεότητες των ονείρων, που αργότερα τους ονόμασαν Μορφέα)

η Νέμεσις (>νέμω = μοιράζω δίκαια. Η Θεία Δίκη που αποκαθιστούσε την τάξη στη φύση και στις ανθρώπινες κοινωνίες, σε όσους διέπρατταν ύβρη, δηλαδή φέρονταν υπεροπτικά, με αλαζονεία απέναντι στους θεούς)

ο Μώμος (>μομφή. Ο θεός της χλεύης, της ειρωνείας και του σαρκασμού, προσωποποίηση της κοροϊδίας και της αποδοκιμασίας, εκδιώχθηκε από τον Όλυμπο γιατί αμφισβήτησε τον Δία και πέθανε από τον καημό του που δεν κατάφερε να βρει καμιά ατέλεια στην Αφροδίτη.)

η Φιλότης (=η προσωποποίηση του σαρκικού έρωτα, αποτελεί μέρος «καταλόγου δεινών», μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η Απάτη, η Έριδα, το Γήρας και ο Θάνατος)

το Γήρας (ο θεός της μεγάλης ηλικίας που χάριζε κλέος (=δόξα, φήμη) και αρετή στους γηραιούς ανθρώπους)

Ο Ύπνος με τον αδερφό του Θάνατο, του Waterhouse, 1874

ο Θάνατος (δεινός θεός, κατοικεί στο σκοτεινό Τάρταρο, δεν τον φωτίζει ποτέ ο ήλιος, έχει σκληρή καρδιά και δεν τον θέλουν θνητοί κι αθάνατοι. Μας θυμίζει ότι ο θάνατος είναι η σκληρή καρδιά)

ο Ύπνος (δεινός θεός που κατοικούσε επίσης στον Τάρταρο μαζί με τον δίδυμο αδερφό του, τον Θάνατο. Λέγεται ότι κάποια από τα παιδιά του ή αδέρφια του ήταν ο Μορφέας, ο Φοβήτορας και ο Φάντασος)

η Απάτη (χθόνια θεότητα που εκπροσωπούσε την απάτη και λέγεται ότι είναι ένα από τα κακά πνεύματα που είχαν ελευθερωθεί από το κουτί της Πανδώρας)

η Οϊζύς (=μιζέρια)

οι Μοίρες (πάντα τρεις που συμβολίζουν τη μοίρα της ζωής, απεικονίζονται συνήθως λευκοντυμένες να κλώθουν: η Κλωθώ γνέθει το νήμα της ζωής και συμβολίζει το παρόν, η Λάχεσις μοιράζει τους κλήρους, δηλαδή καθορίζει τι θα τύχει (λάχει > λαχείο) στον καθένα και η Άτροπος που συμβολίζει το παρελθόν, κόβει το νήμα της ζωής των ανθρώπων)

οι Κήρες (δαίμονες του βίαιου θανάτου, φτερωτά πνεύματα της εκδίκησης και του θανάτου)

και η Έρις (θεά της διχόνοιας, του τσακωμού, του καυγά και της ζήλειας, συνήθως παριστάνεται να κουτσαίνει και να καμπουριάζει, αλλά όταν σπέρνει ζιζάνια μεταμορφώνεται σε μια όμορφη γυναίκα)

Χάρων, 1857, του Γκιστάβ Ντορέ, από την
εικονοποίηση της Κόλασης του Δάντη

Από τη Νύχτα και τον Έρεβο γεννήθηκαν

ο Αιθέρας (συνδέεται με την ευτυχία. Λέγεται ότι από την ένωση του Αιθέρα με την Ημέρα γεννήθηκε η Θάλασσα)

η Ημέρα (προσωποποιούσε το φως της ημέρας. Κατά τους Ορφικούς ήταν κόρη του θεού Ήλιου)

και ο Χάρων (=Χάροντας, Χάρος, ο πορθμέας του Άδη, μετέφερε με τη βάρκα του όσους είχαν μόλις πεθάνει, από τη μία όχθη του ποταμού Αχέροντα στην άλλη, αφού πλήρωναν τον οβολό (εισιτήριό) τους. Παριστάνεται ως ιδιότροπος γέρος ή φτερωτός δαίμονας με διπλό σφυρί)

Από τον Τάρταρο και την Γαία γεννήθηκαν

ο Τυφών (ή Τυφάων ή Τυφωεύς, το γιγαντιαίο τερατώδες ον που γέννησε η Γαία μετά την εξόντωση των Γιγάντων)

Τυφών, πάνω σε μελανόμορφη υδρία, περίπου 340-330 πΧ.

ο Πόντος (Θεότητα που προσωποποιεί την ανοιχτή θάλασσα)

ο Πύθων (χθόνια θεότητα με σώμα φιδιού που φύλαγε το Μαντείο των Δελφών)

τα Ούρεα (Όρη, αρχέγονες θεότητες των βουνών, κάθε όρος είχε την δική του θεότητα)

ο Νέμειος Δράκων (χθόνια θεότητα φιδιού που φύλαγε τον τάφο του Διός στη Νεμέα)

και ο Ουρανός (προσωποποίηση του ουράνιου θόλου και κυρίαρχος της πρώτης γενιάς πάνω στη Γη, είναι ο Πρώτος και Μέγας πανίερος Θεός που ταυτίστηκε με την στιγμή που αναδείχτηκε το ανθρώπινο πνεύμα και τη στιγμή που γεννήθηκαν οι Επιστήμες, τα Γράμματα και οι Τέχνες)

Οι Ερινύες του Ορέστη (1862),
του Αντόλφ Μπουγκερό (1825-1905)

Από τον Ουρανό γεννήθηκαν

οι Ερινύες (χθόνιες θεότητες που κυνηγούσαν όσους είχαν διαπράξει εγκλήματα κατά της φυσικής και ηθικής τάξης των πραγμάτων, ήταν γνωστές και ως Ευμενίδες. Γεννήθηκαν από το αίμα του Ουρανού, προκειμένου ο ίδιος να εκδικηθεί τον ευνουχισμό του από τον γιό του τον Κρόνο)

οι Γίγαντες (Περίπου 100, με σώμα τεράστιο που κατέληγε σε ουρά σαύρας, είχαν τεράστια γήινη δύναμη, πυκνά μαλλιά, μακριά γένια και τριχωτά χέρια στα οποία κρατούσαν ακόντια. Ήταν θνητοί αλλά για να σκοτωθούν έπρεπε να τους πλήξουν ταυτόχρονα θεός και θνητός μαζί) 

οι Μελιάδες (νύμφες των δέντρων, γεννήθηκαν από σταγόνες αίματος που έσταξε από τα γεννητικά όργανα του Ουρανού. Από το ξύλο αυτών των δέντρων που λεγόταν μελιά, κατασκεύαζαν στην αρχαιότητα τα δόρατα)

και η Αφροδίτη (η θεά του έρωτα και της ομορφιάς)

Η Γέννηση της Αφροδίτης (1483-1485), του Σάντρο Μποτιτσέλι

Από τον Ουρανό και την Γαία γεννήθηκαν

ο Κρείος > Κριός (Τιτάνας, που νικήθηκε στην Τιτανομαχία)

οι Εκατόγχειρες (Γίγαντες: ο Βριάρεως ή Αιγαίων, ο Κόπος και ο Γύγης, προσωποποιήσεις των βίαιων φυσικών φαινομένων)

οι Κύκλωπες (ο Βρόντης, ο Άργης και  ο Στερόπης)

ο Ωκεανός (η αρχαιότερη θαλάσσια θεότητα)

η Τηθύς (μία από τις Τιτανίδες)

ο Υπερίων ή Ήλιος Υπερίων (=αυτός που υπερίπταται της Γης / ήταν κύριος του Φωτός και Τιτάνας της Ανατολής)

η Θεία (Τιτανίδα, γνωστή και με το όνομα Ευρυφάεσσα (=πλατύφωτη)

ο Κόιος (Τιτάνας που συνδέεται με τις απορίες, την ευφυΐα και τις απόλυτες γνώσεις, πάντα πίεζε τις καταστάσεις για να αναζητούν οι άνθρωποι τα όρια των γνώσεων)

η Φοίβη (= φωτίζουσα στα αρχαία Ελληνικά, Τιτανίδα της Σελήνης)

Ο ευνουχισμός του Ουρανού από τον Κρόνο,
16ος αι., Τζόρτζιο Βαζάρι, Κριστόφανο Τζεράρντι

ο Κρόνος (ο νεώτερος της πρώτης γενιάς των Τιτάνων, νίκησε τον Ουρανό και κυβέρνησε κατά την χρυσή μυθολογική εποχή, μέχρι που ηττήθηκε από τον γιό του Δία)

η Ρέα ( από το ρήμα ρέω ή/και από την μετάθεση γράμματος της λέξης έρα=έδαφος / ήταν Τιτανίδα και μητέρα των Θεών του Ολύμπου)

η Θέμις (από το ρήμα τίθημι = θέτω / ήταν Τιτανίδα του Θεϊκού Νόμου)

η Μνημοσύνη (Τιτανίδα / εκχωρεί τις δυνάμεις του λόγου στους βασιλείς και τους ποιητές)

και ο Ιαπετός (ο Τιτάνας της Θνητής Ζωής, κυβερνήτης των Τιτάνων και του κόσμου)

Προμηθέας, 1762, του Νίκολας Σεμπάστιαν Άνταμ

Από τον Ιαπετό γεννήθηκαν

ο Προμηθέας (ο Τιτάνας που δημιούργησε τον άνθρωπο από τη λάσπη κι έκανε γνωστή τη φωτιά)

ο Άτλας (ο Τιτάνας που κουβαλά τη Γη)

και ο Επιμηθέας (ο Τιτάνας που εκπροσωπεί τους ανθρώπους που δεν προνοούν και βγάζουν συμπεράσματα μετά το γεγονός, από το επί + μήδομαι = σκέπτομαι μετά)

Από τον Κόιο και την Φοίβη γεννήθηκαν

η Λητώ (μητέρα του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος)

και η Αστερία (Τιτανίδα, θεά των νυχτερινών χρησμών και των πεφταστεριών)

Απόλλων, από το δυτικό αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία

Από την Λητώ και τον Δία γεννήθηκαν

ο Απόλλων (Απλών στη θεσσαλική διάλεκτο, είναι ο Μέγας θεός του Ελληνικού Πανθέου, με 350 περίπου τοπωνύμια, επικλήσεις και τοπικές λατρείες, θεραπευτής, μάντης και ηλιακός (=Φοίβος), κάνει τα πάντα δήλα (>Δήλιος) και ορατά, και τα πάντα ορά: η ματιά του φωτίζει τους θνητούς και παρατηρεί τα πάντα, μέσα από την μουσική σύνθεσή του έχει πλήρη διαύγεια να παρατηρεί όλους και όλα σε όλους τους τόπους και χρόνους)

και η Άρτεμις (βασίλισσα των βουνών και των δασών, θεά του κυνηγιού, προστάτιδα των μικρών παιδιών και των ζώων)

Η Άρτεμις κάνει μπάνιο, του Φρανσουά Μπουσέ, 1742

Από την Σελήνη και τον Δία γεννήθηκαν

η Πανδεία (ή Πανδία < παν + δίος, = πανθειοτάτη, θεά της πανσέληνου)

η Έρσα (θεά που εκπροσωπεί τις θρεπτικές δροσοσταλίδες των φυτών)

και το λιοντάρι της Νεμέας (το τρομερό λιοντάρι που σκότωσε ο Ηρακλής στον γνωστό άθλο του, αφού αρχικά χρησιμοποίησε όπλα και δεν τα κατάφερνε, με τα γυμνά του χέρια κατόρθωσε να το θανατώσει. Για να πάρει το δέρμα του που ήταν πολύ σκληρό, μονάχα με τα δόντια του ίδιου του λιονταριού το κατόρθωσε)

Από την Δανάη και τον Δία γεννήθηκε

ο Περσέας (ήρωας της αρχαιότητας, εγγονός του Ακρίσιου, βασιλιά του Άργους, μεγάλωσε στη Σέριφο, αποκεφάλισε τη Μέδουσα)

Από την Ολυμπιάδα και τον Δία γεννήθηκε

ο Μέγας Αλέξανδρος (στρατηγός αυτοκράτορας της πανελλήνιας συμμαχίας κατά της περσικής αυτοκρατορίας, έζησε μέχρι τα 33 του χρόνια, και κατέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του τότε γνωστού κόσμου)

Δίας και Θέτις, του Ζαν Ενγκρ, 1811

Από την Δήμητρα και τον Δία γεννήθηκε

η Περσεφόνη (την άρπαξε για την ομορφιά της ο Άδης με το άρμα του ενώ εκείνη μάζευε άνθη σε ένα λιβάδι, αλλά η θεά Δήμητρα την ζήτησε πίσω. Ο Άδης συμφώνησε να ανεβαίνει 6 μήνες στον πάνω κόσμο και τότε όλα άνθιζαν κι επικρατούσε καλοκαιρία και να ξανακατεβαίνει γι’ άλλους 6 μήνες στον κάτω κόσμο οπότε χειμώνιαζε κι είχε κακοκαιρία)

Το σιδηρουργείο του Ηφαίστου,  του Ντιέγκο Βελάσκεθ, 1630

Από την Ήρα και τον Δία γεννήθηκαν

η Ήβη (η υπηρέτης όλων των θεών του Ολύμπου, τους τάιζε αμβροσία και τους έδινε να πιούν νέκταρ, μέχρι που παντρεύτηκε τον Ηρακλή)

η Ενυώ (θεά του πολέμου, καταστροφέας των πόλεων και σύντροφος του θεού Άρη, πάει παρέα με την Έριδα)

ο Ήφαιστος (Θεός της φωτιάς και της μεταλλουργίας, κατά τον Ησίοδο ήταν παιδί της Ήρας και γεννήθηκε με παρθενογένεση. Η Ήρα τον πέταξε από τον Όλυμπο αλλά τον βοήθησαν η Θέτις και η Ευρυνόμη να ζήσει)

η Ειλείθυια (ή και Ειλειθυία, Ελεύθεια, Ελενθώ, Ελειθώ, > ελεύθω + υιός, θεά της γέννησης, των πόνων του τοκετού και της φροντίδας των νεογέννητων)

και ο Άρης (θεός του πολέμου, πολλοί πιστεύουν ότι ήρθε από την ανατολή διότι δεν θα μπορούσαν οι Έλληνες να φανταστούν έναν τόσο βάρβαρο θεό. Είχε γιούς τον Δείμο και τον Φόβο)

Έρις, 520 πΧ.

Από την Έριδα γεννήθηκαν

τα Άλγεα (άλγος = προσωποποίηση κάθε πόνου και στενοχώριας, ψυχικής και σωματικής)

οι Αμφιλογίες (προσωποποίηση των διενέξεων)

οι Ανδροκτασίες (πάσης φύσεως ανθρωποκτονίες σε πεδίο μαχών)

η Άτη (συμφορά, Ύβρις, η προσωποποίηση της αφροσύνης και της μωρίας, η αλαζονεία και η ανατροπή της ισορροπίας μεταξύ του ανθρώπινου και του θεϊκού νόμου)

η Δυσνομία (δαίμων της ανομίας)

ο Όρκος (τιμωρός των επίορκων, δηλαδή όσων καταπατούσαν τον όρκο τους)

η Λήθη (το πνεύμα της λησμονιάς)

ο Λιμός (δαίμων της πείνας)

οι Μάχες (γιοί και κόρες, δαίμονες δημιουργοί των μαχών)

τα Νίκαια (δαίμονες των καυγάδων, διενέξεων, της βεντέτας και των παραπόνων)

οι Φόνοι (πάσης φύσεως ανθρωποκτονίες εκτός των πεδίων των μαχών)

ο Πόνος (θεός της σκληρής δουλειάς και του μόχθου)

οι Ψευδείς Λόγοι (η προσωποποίηση του ψέματος)

και οι Υσμίνες (οι πόλεμοι που καταστρέφουν ολόκληρες χώρες)

Νηρεύς

Από τον Πόντο και την Γαία γεννήθηκαν

ο Φόρκυς (θεός των κρυμμένων κινδύνων της θάλασσας)

η Κητώ ή Κραταιής (θεά που προσωποποίησε τους κινδύνους της θάλασσας)

ο Θαύμας (θεός των θαυμάτων της θάλασσας. Έδωσε τ’ όνομά του και σ’ έναν Κένταυρο)

ο Αιγαίος (Τιτάνας των θαλασσινών καταιγίδων, απ’ όπου πήρε την ονομασία του το Αιγαίο Πέλαγος)

ο Νηρεύς (ο θεός της θαλασσινής αφθονίας που μιλούσε με προφητική φωνή)

και η Ευρυβία (θαλασσινή θεά που βρισκόταν πίσω από τις δυνάμεις που κινούσαν τη θάλασσα)

Από τον Φόρκυ γεννήθηκε

η Θόωσα (νύμφη της θάλασσας, σχετιζόμενη με την ταχύτητα και μητέρα του Κύκλωπα Πολύφημου)

Η Μέδουσα, του Caravaggio, 1596

Από τον Φόρκυ και την Κητώ γεννήθηκαν

η Έχιδνα (μητέρα όλων των τεράτων, μισή γυναίκα με μάτια που γυαλίζουν και μισή φίδι)

η Μέδουσα (τερατόμορφη γοργόνα με φρικτό πρόσωπο και μαλλιά από φίδια, με το βλέμμα της πέτρωνε τους ταξιδιώτες, αλλά ήταν θνητή)

η Σθεννώ (γοργόνα τέρας, με μπρούτζινα χέρια, κοφτερά δόντια και δηλητηριώδη φίδια για μαλλιά)

η Ευρυάλη (ίδια μορφή με τη Σθεννώ, επίσης αθάνατη όπως κι εκείνη)

η Σκύλλα (τέρας που φύλασσε μαζί με την Χάρυβδη το στενό της Μεσσήνας, μεταξύ Ιταλίας και Σικελίας)

και ο Λάδων (δράκοντας με μορφή φιδιού, ζούσε στον Κήπο των Εσπερίδων και φύλαγε τα χρυσά μήλα)

Μαρμάρινη Σφίγγα, του 540 πΧ.

Από την Έχιδνα και τον Τυφώνα γεννήθηκαν

η Χίμαιρα (>χίμαρος = αγριοκάτσικο. Τέρας με κεφάλι λιονταριού, σώμα κατσίκας και ουρά φιδιού, που έβγαζε φωτιές από το στόμα, στην Λυκία της Μικράς Ασίας. Την σκότωσε ο Βελλεροφόντης πάνω στο φτερωτό του άλογο, τον Πήγασο, με τη βοήθεια της θεάς Αθηνάς)

η Σφίγγα (με κεφάλι γυναίκας ή γάτας, σώμα λιονταριού και φτερά μεγάλου πουλιού, ύπουλη και ανελέητη στην Ελληνική μυθολογία. Δίχως φτερά, καλοσυνάτη και φύλακας των εισόδων των ναών στον Αιγυπτιακό πολιτισμό)

ο Κέρβερος (κυνηγόσκυλο με τρία κεφάλια που φυλάει τις πύλες του Κάτω Κόσμου)

ο Όρθρος (σκυλί με δύο κεφάλια, φύλασσε με το αφεντικό του, τον Ευρυτίωνα, το κόκκινο κοπάδι στην Ερυθραία ή Εσπερίδες και σκοτώθηκε από τον Ηρακλή στον δέκατο άθλο του) 

και η Ύδρα ή Λερναία Ύδρα (χθόνιο θαλάσσιο τέρας με μορφή φιδιού και πολλά κεφάλια, δηλητηριώδες, ακόμη και το αποτύπωμα του πατήματός του δηλητηρίαζε. Κόβοντας ένα κεφάλι άλλο φύτρωνε. Κατάφερε να την νικήσει ο Ηρακλής κατά τον δεύτερο άθλο του)

Από την Ευρυβία (ή Ευρυβίη) και τον Κρείο (ή Κριό) γεννήθηκαν

ο Αστραίος (Τιτάνας, θεός του σούρουπου)

και ο Πάλλαντας (Τιτάνας-θεός του πολέμου, πολέμησε με το μέρος του Δία κατά του Κρόνου)

Κλυμένη

Από τον Ωκεανό και την Τηθύδα γεννήθηκαν

η Στύγα (Στυξ, ήταν Ωκεανίδα κι έμενε στα Τάρταρα, όπου τη φυλούσαν δράκοι που δεν κοιμόντουσαν ποτέ)

η Μήτιδα  (Μήτις, Ωκεανίδα, υπήρξε η πρώτη σύζυγος του Δία)

η Ευρυνόμη (Ωκεανίδα, μαζί με την Θέτιδα δέχτηκαν τον Ήφαιστο, όταν τον έδιωξαν από τον Όλυμπο)

ο Ίναχος (βασιλιάς του Άργους)

η Μελία (Ωκεανίδα νύμφη, μητέρα του Ισμηνού)

η Φιλύρα (Νύμφη Ωκεανίδα, θεότητα της γραφής, της ομορφιάς, των αρωμάτων, της ευωδιάς και της ανάρρωσης, μητέρα του σοφού κενταύρου Χείρωνα)

η Δωρίς (Ωκεανίδα, εκπροσωπεί την θαλάσσια αφθονία)

η Πληιόνη (αργότερα Πλειόνη, νύμφη Ωκεανίδα, έζησε στην Αρκαδία, στο όρος Κυλλήνη, και εγγόνια της ήταν ο Ερμής και ο Ιάσων)

η Ηλέκτρα (ή Ήλεκτρη, νεφέλη (νύμφη των σύννεφων) του ήλεκτρου, των σύννεφων της καταιγίδας που φωτίζονται από την ανάκλαση του ήλιου, η νεφελώδης πηγή του ουράνιου τόξου που πέφτει στη θάλασσα)

η Διώνη (Ωκεανίδα, λέγεται ότι προέρχεται από το θηλυκό του Διός, και την όρισαν θεά στο μαντείο της Δωδώνης)

και η Κλυμένη (Ωκεανίδα, μητέρα του Φαέθωνα και των Ηλιάδων)

Προτομή του θεού Ήλιου από την Ελληνιστική περίοδο

Από τον Υπερίωνα και την Θεία γεννήθηκαν

ο Ήλιος (θεός Τιτάνας του ήλιου, ήταν επίσης ο θεματοφύλακας των όρκων και ο θεός του δώρου της όρασης, ζούσε σε χρυσό παλάτι στον ποταμό Ωκεανό, στην ανατολική άκρη της γης κι έβγαινε με το άρμα του κάθε ανατολή ενώ το οδηγούσε στις Εσπερίδες (>εσπέρα) κατά την Δύση)

η Σελήνη (> Σέλας = Φως, η θηλυκή αρχή της δημιουργίας του κόσμου)

και η Ηώς (Τιτανίδα, θεά της Χαραυγής)

Η Ηώς, του Μπουγκερό, 1881

Από τη Σελήνη και τον Δία γεννήθηκαν

η Πανδεία (ή Πανδία >παν-θεία, θεά της πανσέληνου και της δροσιάς)

η Έρση (η δροσιά που χαρίζει η Σελήνη)

και το Λιοντάρι της Νεμέας (το φοβερό τέρας που σκότωσε ο Ηρακλής κατά τον πέμπτο του άθλο)

Από τον Κρόνο και τη Ρέα (Τιτανίδα, γνωστή ως Μητέρα των Θεών) γεννήθηκαν

ο Άδης (ο θεός του κάτω κόσμου, του θανάτου και των νεκρών, υπερασπιζόταν το δικαίωμα των νεκρών για σωστή ταφή, και θεός της κρυμμένης αφθονίας της γης, του εύφορου εδάφους και των πλούσιων μεταλλευμάτων, όπως του χρυσού, του ασημιού κλπ)

Η Δήμητρα, η Περσεφόνη
 και ο Τριπτόλεμος παιδί

η Δήμητρα (ή Δημήτηρ, η θεά της γεωργίας, των δημητριακών και του ψωμιού, της ελεύθερης βλάστησης και της γονιμότητας, θεωρείται και προστάτιδα του γάμου και της μητρότητας)

ο Ποσειδώνας (ο θεός της θάλασσας, των ποταμών, των πηγών, και των πόσιμων νερών, προστάτης των ναυτικών και των ψαράδων, με την τρίαινά του άνοιγε τα νερά η δημιουργούσε κεραυνούς)

η Εστία (η θεά της οικιακής ζωής και της οικογένειας)

Ζευς

η Ήρα (αδερφή και σύζυγος του Δία, προστάτιδα των γυναικών, ζήλευε τον άντρα της και πολλές φορές τον εκδικήθηκε για τις «απιστίες» του. Την κατάπιε και αυτή ο Κρόνος, αλλά με διάφορα τεχνάσματα η Ρέα την ελευθέρωσε από την εξουσία του και ξαναείδε το φως)

και ο Ζευς (ο ύψιστος θεός του Ελληνικού πανθέου, θεός του ουρανού και του κεραυνού, των καιρικών φαινομένων, του νόμου και της τάξης και της μοίρας)

Από τον Πάλλαντα και την Στύγα γεννήθηκε

η Νίκη (θεά που προσωποποιούσε την δόξα του ελληνικού πολιτισμού)

(ο Ζήλος

το Κράτος

η Βία)

Σκεπτόμενη Αθηνά, 460 πΧ.

Από την Μήτιδα γεννήθηκε

η Αθηνά (ή Αθηνά Παρθένος από όπου βγαίνει και η ονομασία Παρθενών της Ακρόπολης των Αθηνών προς τιμήν της, ή Παλλάς Αθηνά, < Αθηνάα < αθανασία, η θεά προστάτιδα των Αθηνών, θεά της σοφίας, της γενναιότητας, της έμπνευσης, του πολιτισμού, του νόμου και της δικαιοσύνης, του δίκαιου πολέμου, των μαθηματικών, της δύναμης, της στρατηγικής, των τεχνών και όλων των δεξιοτήτων)

Οι τρεις χάριτες, λεπτομέρεια από τον πίνακα του Μποτιτσέλι

Από τον Δία και την Ευρυνόμη γεννήθηκαν

οι Χάριτες (Αγλαΐα, Ευφροσύνη, Θάλεια θεές της γοητείας, της ομορφιάς, της φύσης, της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της γονιμότητας)

Από τον Ίναχο και την Μελία γεννήθηκε

η Ιώ (ιέρεια της Ήρας, έγινε ερωμένη του Δία κι η Ήρα την κυνήγησε. Για να γλυτώσει η Ιώ περιπλανήθηκε σε όλον τον κόσμο και περνώντας από διάφορα μέρη έδωσε σ’ αυτά το όνομά της, όπως το Ιόνιο πέλαγος)

Από τον Δία και την Ιώ γεννήθηκε

ο Έπαφος (Γενάρχης της φυλής των Δαναών)

Ο Κένταυρος Χείρων καθοδηγεί τον Αχιλλέα, από αρχαία ρωμαϊκή νωπογραφία

Από την Φιλύρα και τον Κρόνο γεννήθηκε

ο Χείρων (ο γνωστός Κένταυρος (=αυτός που κεντάει την αύρα), υπήρξε μεγάλος θεραπευτής, κατείχε προαιώνια σοφία, υπήρξε δάσκαλος του Αχιλλέα)

Από την Δωρίδα και τον Νηρέα γεννήθηκε

η Θέτις (θαλάσσια νύμφη, μία από τις 50 Νηρηίδες, οι οποίες την υπηρετούν)

Ο Πηλέας παλεύει με την Θέτιδα τη στιγμή που εκείνη μεταμορφώνεται σε λιοντάρι, 490 πΧ.

Από την Θέτιδα και τον Πηλέα (βασιλιά των Μυρμιδόνων στη Φθία της Θεσσαλίας) γεννήθηκε

ο Αχιλλέας (ο ήρωας του Τρωικού πολέμου στην Ιλιάδα του Ομήρου)

οι Πλειάδες,  από τον συμβολιστή Ελιχού Βεντέρ

Από την Πληιόνη και τον Άτλαντα γεννήθηκαν

οι Υάδες (νύμφες, αδερφές που φέρνουν τη βροχή)

οι Πλειάδες (θεότητες του βουνού - από την ένωσή τους με τον Δία, τον Ποσειδώνα και τον Άρη γεννήθηκαν πολλοί θεοί και ήρωες)

και η Μαία (η μεγαλύτερη από τις 7 Πλειάδες και μητέρα του Ερμή)

Ο Ερμής του Πραξιτέλη

Από την Μαία και τον Δία γεννήθηκε

ο Ερμής (αγγελιοφόρος των θεών, ψυχοπομπός (= οδηγεί τις ψυχές των νεκρών στον Άδη), εισήγαγε τα γράμματα και τις επιστήμες στην ανθρωπότητα και δίδαξε τη χρήση της διάνοιας, ταυτόχρονα ήταν προστάτης των θυσιαστικών τελετών, της μαγείας και του εμπορίου)

Από τον Ερμή και την Αφροδίτη γεννήθηκαν

η Ρόδος (η θαλάσσια νύμφη-θεά της νήσου Ρόδου)

η Τύχη (η προσωποποίηση της τύχης, της ευμάρειας και του πλούτου)

η Πειθώ (προσωποποιεί την πειθώ, θεότητα του έρωτα και της δράσης, τελικά εκπροσωπεί την πολύπλευρη δύναμη του ανθρώπινου λόγου)

η Ευνομία (κατά άλλους κόρη της Θέμιδας και του Δία, θεά των νόμων και της νομοθεσίας)

και ο Ερμαφρόδιτος (έφερε και τα δύο φύλα, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους συντρόφους του Διόνυσου)

Από την Πηνελόπη και τον Ερμή γεννήθηκε

ο Πάνας (ανθρωπόμορφη δευτερεύουσα θεότητα, εκπροσωπεί την «πανίδα» (= ζώα + ανθρώπους) της φύσης και προσωποποίηση της γενετήσιας ορμής)

Από την Κλυμένη και τον Ήλιο γεννήθηκαν

οι Ηλιάδες (τα παιδιά του Ήλιου, αδερφές του Φαέθωνα, που σκοτώθηκε όταν δεν κατάφερε να οδηγήσει το άρμα του πατέρα τους, του ‘Ηλιου, κατά μήκος του ουρανού. Ήταν οι Αιγιάλη, Αίγλη, Αιθερία, ή κατ΄ άλλες πηγές η Ηλία, Μερόπη, Φοίβη, Αιθερία, Διωξίππη. Ο τέταρτος ή έκτος από αυτές είναι γιός, ο Ηλίας) 

Από τον Δία και την Ευρώπη γεννήθηκαν

ο Μίνωας (Βασιλιάς της Κρήτης, υποχρέωνε τον βασιλιά Αιγαία κάθε χρόνο ή κάθε 9 χρόνια, να διαλέγει 7 νέους κι 7 νέες και να τους δίνει τροφή στον μινώταυρο που κατοικούσε στον Λαβύρινθο, που κατασκεύασε ο Δαίδαλος. Μετά τον θάνατό του έγινε κριτής των νεκρών στον  κάτω κόσμο)

ο Ραδάμανθυς (Αδερφός του Μίνωα, φημιζόταν για τη σοφία και τη δικαιοσύνη του. Έγραψε τον Κρητικό Κώδικα και μετά τον θάνατό του ο Πλούτωνας τον έκανε Δικαστή στον κάτω κόσμο)

και ο Σαρπηδόνας (Βασιλιάς της Λυκίας στην Μικρά Ασία, λατρεύτηκε ως θεός στις πόλεις Λυκία, Καρία, Κιλικία και Φρυγία. Ο Δίας του χάρισε το προνόμιο να ζήσει και να βασιλεύσει για τρεις γενιές)

Από τον Δία και την Αίγινα γεννήθηκε

ο Αιακός (Ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Αίγινας. Παρακάλεσε τον πατέρα του να στείλει τόσους ανθρώπους όσα ήταν τα μυρμήγκια πάνω στο νησί κι ο Δίας μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια σε ανθρώπους, που ονομάστηκαν Μυρμιδόνες)

Διόνυσος, από ερυθρόμορφο αγγείο

Από τον Δία και τη Σεμέλη (κόρη του Κάδμου, ιδρυτή και βασιλιά της Θήβας, και της Αρμονίας, κόρης της Αφροδίτης και του Άρη) γεννήθηκε

ο Διόνυσος (η Ήρα σκότωσε τη Σεμέλη γιατί οργίστηκε από τον κρυφό της γάμο με τον Δία, αλλά εκείνος έσωσε τον αγέννητο Διόνυσο, ράβοντάς τον μέσα στον μηρό του, για να τρέφεται από το αίμα του μέχρι να γεννηθεί)

Ο Ηρακλής από ερυθρόμορφο αγγείο του 5ου αι. πΧ.

Από τον Δία και την Αλκμήνη (κόρη του Ηλεκτρύωνα, βασιλιά των Μυκηνών, και εγγονή του ήρωα Περσέα) γεννήθηκε

ο Ηρακλής (ο μέγιστος των Ελλήνων ηρώων, βρέφος ακόμη στραγγάλισε τα δυο φίδια που είχε στείλει η Ήρα για να τον σκοτώσουν).

Αντέρως, του Άλφρεντ Γκίλμπερτ, 1885

Από την Αφροδίτη και τον Άρη γεννήθηκαν

ο Αντέρως (η προσωποποίηση στην αμοιβαιότητα του έρωτα που εκδηλώνεται μεταξύ ομοφύλων εφήβων, για άλλους «Αντέρως Αλάστωρ» (ολέθριος) η προσωποποίηση του ατυχούς έρωτα, ή και αντίθετος του Έρωτα, δευτερεύουσα θεότητα που απωθούσε)

ο Έρως (η Δύναμη της ερωτικής αγάπης, η δημιουργική δύναμη της αεικίνητης φύσης, αλλά πρωτίστως το πρωτότοκο Φως που ευθύνεται για την ύπαρξη και την τάξη του Σύμπαντος)

ο Ίμερος (προσωποποίηση του ερωτικού πόθου, της λαγνείας)

η Αρμονία (θεότητα της αρμονίας και της ομόνοιας)

ο Φόβος (από το φεβ-, φέβομαι = τρέπομαι σε φυγή. Συνόδευε πάντα τον πατέρα του στις μάχες μαζί με τον Δείμο, την Ενυώ (θεά του πολέμου) και την Έριδα)

και ο Δείμος (προσωποποίηση του τρόμου)

Ο Ασκληπιός και η Υγιεία γιατρεύουν ασθενή, αναθηματικό ανάγλυφο του 4ου αι. πΧ.

Από τον Απόλλωνα και την Κορωνίδα που ενώθηκαν στους πρόποδες του Πηλίου γεννήθηκε

ο Ασκληπιός (ο Θεός της Ιατρικής)

Από τον Ασκληπιό και την Ηπιόνη (κόρη του Μέροπα, μυθικού βασιλιά της Κω, θεά που καταπραΰνει τον πόνο, σύντροφος του Ασκληπιού)  γεννήθηκε

η Υγιεία (θεά της υγείας και κάθε καθαρού πράγματος, η «μειδιώσα» θεά με τους «λάμποντας οφθαλμούς», συνδέεται με την πρόληψη των ασθενειών, είχε αδερφές τις Ακεσώ, Ιασώ, Πανάκεια, Αίγλη)

Οι ποιότητες που εκπροσωπούν τα μυθικά αυτά πρόσωπα, αποτελούν πανανθρώπινες ψυχικές καταστάσεις. Μελετώντας τη μυθολογία θα διαπιστώσουμε ότι άρεσε στους αρχαίους Έλληνες να κρύβουν μέσα στους μύθους τους τις αλήθειες της ζωής, τις ψυχικές καταστάσεις που δημιουργούνται από τη διαρκή σύγκρουση των δύο κόσμων, του υλικού με τον πνευματικό, τους οποίους είχαν κατορθώσει να ισορροπούν μέσα από τη γνώση. Με τον μεγάλο τους πολιτισμό οι αρχαίοι Έλληνες, σκαπανείς της ψυχικής θεραπείας κι απελευθέρωσης από τα βάρη της ύλης, αποδεικνύουν ότι σαφώς γνώριζαν τις φωτεινές και σκοτεινές δυνάμεις που κρύβει ο άνθρωπος εσωτερικά.

Σήμερα ζούμε αντίστοιχες ιστορίες στην καθημερινότητά μας, στην ίδια μας τη ζωή. Τις αναλύουμε με άλλες λέξεις, αυτές της επιστήμης της Ψυχολογίας και της Ψυχανάλυσης, ουσιαστικά της εσωτερικής πορείας μας, της ψυχικής μας πορείας. Αλλά είναι οι ίδιες και οι ίδιες ιστορίες τις οποίες θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε μονάχα αν κατορθώσουμε να μπούμε μέσα στον εαυτό μας και τον κοιτάξουμε κατάματα, χωρίς φόβο και με κάθε ειλικρίνεια, σαν να κοιτούσαμε κάποιον άλλον.  Όσο κι αν μας πονάει, οι αρχαίοι Έλληνες μας θυμίζουν ότι είναι καλό για την ψυχή να αντικρίζουμε με σθένος τα λάθη μας, για να φύγουμε από τα Ερέβη και τις Νύχτες (απαραίτητα και αυτά) και να ξαποστάσουμε μετά τις μάχες μας σαν τον ήρωα Ηρακλή.

Ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός με κέντρο ενδιαφέροντος τον άνθρωπο και τη γνώση, στέκεται φωτεινός και σε απόλυτη αντιδιαστολή με το σημερινό νοσηρό κατασκεύασμα «πολιτισμού», ή μάλλον εμπλοκής που έχει ως κέντρο ενδιαφέροντος την ύλη κι έτσι τείνει στην απόλυτη απαξίωση της ίδιας της ύπαρξης, της ανθρώπινης ζωής. Η ελπίδα εμφανίζεται και πάλι όποτε ο Μόμος ξεσκεπάζεται κι οι Ερινύες παύουν να μας κυνηγούν …

Διαδικτυακές πηγές πληροφοριών:

Τα αντίστοιχα λήμματα από την wikipedia.org

και  http://www.theoi.com/

Βιβλιογραφία:

1.  «Θεογονία, Έργα και Ημέραι, Ασπίς Ηρακλέους, Ηοίαι» του Ησιόδου, Εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια Π. Λεκατσάς, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος, επιμέλεια έκδοσης Γιάννης Κορδάτος, σελ. 287, ISBN 960-227-001-2

2. «Η Μυθολογία των Ελλήνων» του Κ. Κερένυι, μετάφραση Δημήτρη Λ.    Σταθόπουλου, εκδόσεις Εστία, Ι. Δ. Κολλάρου, σελ. 659, ISBN 960-05-0624-8

Πηγή εικόνων: Wikipedia

vallysdiary