Ο Μύθος των Αμαζόνων
Το όνομά τους προέρχεται κατά μία εκδοχή από το στερητικό άλφα και τη λέξη μαζός που σημαίνει στήθος, επειδή ακρωτηρίαζαν ή συνέθλιβαν το δεξί στήθος των κοριτσιών τους για να διευκολύνουν το χειρισμό του τόξου. Αυτό όμως δεν είναι και τόσο σίγουρο επειδή η εξήγηση αυτή απαντάται στην ύστερη αρχαιότητα.
Ο Όμηρος στην Ιλιάδα τις τοποθετεί στη Φρυγία και στη Λυκία. Όμως, πατρίδα των Αμαζόνων ήταν
η Θεμίσκυρα του Ευξείνου Πόντου, που βρισκόταν κοντά στον ποταμό Θερμώδοντα.
Οι Αμαζόνες έκαναν πολλές επιδρομές στις γειτονικές χώρες αλλά και μακρύτερα, κτίζοντας ταυτόχρονα και καινούριες πόλεις. Πάντως, στα μετέπειτα χρόνια που Έλληνες πήγαν να ψάξουν το βασίλειό τους, δεν το βρήκαν στη συγκεκριμένη περιοχή.Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι κατέφυγαν σε βορειότερες περιοχές (στο βόρειο Καύκασο) μετά την ήττα τους από τον Ηρακλή, ο οποίος σε έναν άθλο του έπρεπε να πάρει τη ζώνη της βασίλισσας των Αμαζόνων Ιππολύτης. Γενικά πάντως, βασίλεια των Αμαζόνων θεωρούνταν ότι υπήρχαν σε πολλές περιοχές ακόμα και νοτιότερα, π.χ. στη Λιβύη.
Η κοινωνία των Αμαζόνων
Ειδικά στην πατρίδα των Αμαζόνων άντρες δεν επιτρέπονταν καθόλου. Για τη διαιώνιση του είδους δύο μήνες την άνοιξη πήγαιναν και έμεναν με έναν γειτονικό αρσενικό λαό, τους Γαργαρείς, που κατοικούσαν στον Καύκασο. Από τα παιδιά που γεννιούνταν, κρατούσαν μόνο τα θηλυκά. Τα αρσενικά ή τα σκότωναν ή τα ακρωτηρίαζαν ή τα έστελναν στους πατέρες τους. Για την προστασία του κράτους τους ήταν όλες τους εξασκημένες στη χρήση τόξου και ξίφους, και θεωρούνταν μάλιστα ισάξιες με πολεμιστές άνδρες, για την ανδρεία και την ικανότητά τους. Σε άλλα κράτη μπορεί να επέτρεπαν την παρουσία ανδρών, αλλά δεν τους επέτρεπαν να έχουν σημαντικές θέσεις.
Μύθοι και Ιστορία
Οι Αμαζόνες έχουν συμμετάσχει σε πολλούς μύθους. Η δημιουργία τέτοιων μύθων έχει δημιουργήσει ερωτηματικά στους ερευνητές. Στις μέρες μας, θεωρείται ότι οι Αμαζόνες δεν ήταν απλά ένας μυθικός λαός, ένα αποκύημα της φαντασίας των Ελλήνων, αλλά ένας ιστορικός λαός.
Κάποιοι από τους μύθους αυτούς είναι οι παρακάτω:
Ηρακλής και Αμαζόνες
Σε έναν από τους άθλους του, ο Ηρακλής, ανέλαβε να κλέψει τη ζώνη της βασίλισσας τους, Ιππολύτης. Κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας, ο Θησέας, που συνόδευε τον Ηρακλή, έκλεψε μία Αμαζόνα, την Αντιόπη. Για να εκδικηθούν οι Αμαζόνες κατέλαβαν την Αττική και επιτέθηκαν στην Αθήνα αλλά δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν. Αντιθέτως, πάρα πολλές από αυτές έπεσαν στη μάχη και θάφτηκαν στις γύρω περιοχές.Αντιόπη
Στην ελληνική μυθολογία το όνομα Αντιόπη αναφέρεται συνήθως σε σχέση με αυτή την Αμαζόνα, κόρη του θεού του πολέμου Άρη και της Οτρήρης. Η Αντιόπη ήταν αδελφή (ή κατά μία εκδοχή κόρη) της βασίλισσας των Αμαζόνων Ιππολύτης. Υπήρξε σύζυγος του Θησέα (η μοναδική αναφερόμενη έγγαμη Αμαζόνα σε ολόκληρη τη μυθολογία) και μητέρα του Ιππολύτου (κατά τον Πίνδαρο, του Δημοφώντα). Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος (Β 387 κ.ε.) αναφέρει την ίδια την Αντιόπη ως βασίλισσα των Αμαζόνων, η οποία συμβασίλευσε με την Οτρήρη και μαζί διέταξαν να οικοδομηθεί ναός του Άρεως σε ένα νησάκι του Εύξεινου Πόντου.
Από τους μύθους που αφορούν το πώς η Αντιόπη έσμιξε με τον Θησέα, επικρατέστεροι εμφανίζονται οι εξής δύο: Α) Ο Ηρακλής έδωσε στον Θησέα την Αντιόπη ως λάφυρο της εκστρατείας του κατά των Αμαζόνων (βλ. τον άθλο Ζώνη της Ιππολύτης). Αυτό το αναφέρει ο Φιλόχορος. Β) Την απήγαγε ο ίδιος ο Θησέας με τη βοήθεια και άλλων ηρώων (Πειρίθου, Φόρβαντα, κ.ά.), και την έφερε στην Αθήνα.
Κατά μία αττική παράδοση, η Αντιόπη σκοτώθηκε στην Αθήνα πολεμώντας στο πλευρό του Θησέα εναντίον των άλλων Αμαζόνων, οι οποίες είχαν εισβάλει στην Αττική για να εκδικηθούν ακριβώς την αρπαγή της από τον Θησέα. Σύμφωνα με αντίθετη παράδοση, η Αντιόπη, ζηλεύοντας τον Θησέα για τον έρωτά του προς τη Φαίδρα, υπεκίνησε πόλεμο των Αμαζόνων εναντίον των Αθηναίων, κατά τον οποίο σκοτώθηκε από τον Ηρακλή.
Αμαζόνες και Τρωικός Πόλεμος
Οι Αμαζόνες πήραν επίσης μέρος στον πόλεμο της Τροίας. Για να βοηθήσουν τον Πρίαμο, έστειλαν μια ομάδα τους υπό τις εντολές της βασίλισσας τους Πενθεσίλειας. Η ομάδα αυτή αποδεκατίστηκε μετά τον θάνατο της βασίλισσας από τον Αχιλλέα.
