Τα χρυσά μήλα των εσπερίδων
Εκτός από τα ταξίδια για το νησί του Γηρυόνη και τον Κάτω Κόσμο, ο Ηρακλής έκανε ένα ακόμη σπουδαίο ταξίδι γεμάτο περιπέτειες. Τράβηξε κατά τη Δύση πέρα από τον Ωκεανό για να φέρει στον Ευρυσθέα τα περίφημα χρυσά μήλα των Εσπερίδων.
Τα δέντρα με τα χρυσά μήλα φύτρωναν στον κήπο των θεών και προέρχονταν από το πολύτιμο δώρο της θεάς Γης προς την Ήρα όταν γίνονταν οι γάμοι της με τον Δία.
Ο κήπος των θεών ήταν κοντά στο μέρος όπου ο γίγαντας Ατλαντας σήκωνε στους ώμους του τον ουρανό.
Στον κήπο των θεών έμεναν και οι τρεις Εσπερίδες, κόρες της Νύχτας, οι οποίες μη αντέχοντας τον πειρασμό έκοβαν τα χρυσά μήλα της θεάς.
Η Ήρα για να τα προστατέψει έβαλε να φυλάει τα δέντρα της ένα εκατοντακέφαλο φοβερό φίδι, ο Λάδωνας, το οποίο δεν κοιμόταν ποτέ. Ο Ηρακλής ξεκίνησε για τη νέα του αποστολή κινούμενος στην αρχή βόρεια και ύστερα έφτασε μέσω Ιλλυρίας στον Ηριδανό ποταμό. Εκεί οι Νύμφες του ποταμού τον προέτρεψαν να ρωτήσει το γερο Νηρέα, θαλασσινό θεό, ποιο δρόμο έπρεπε να ακολουθήσει για να βρει τον κήπο των θεών. Ο Νηρέας δεν ήταν και τόσο πρόθυμος να βοηθήσει τον Ηρακλή και ο ήρωας έπρεπε να τον ζορίσει. Στην αρχή προσπάθησε να τον συλλάβει ενώ κοιμόταν, αλλά ο Νηρέας ξύπνησε και μεταμορφωμένος πότε σε νερό, πότε σε φωτιά επιχείρησε να ξεφύγει. Ο Ηρακλής, όμως, τον έπιασε και αφού ο Νηρέας πήρε την αρχική του μορφή του έδειξε το δρόμο.
Ο ήρωας πέρασε απέναντι στην Αφρική και μετά από περιπέτειες, αφού σκότωσε στη Λιβύη το γίγαντα Ανταίο και στην Αίγυπτο το βασιλιά της Βούσιρη και το γιο του, πέρασε την Αραβία και πηγαίνοντας συνεχώς βόρεια έφτασε στον Καύκασο. Ο γίγαντας Ανταίος καλούσε όποιον ξένο περνούσε από τον τόπο του σε μονομαχία. Είχε όμως ανεξάντλητες δυνάμεις, οι οποίες πήγαζαν από την ίδια τη Γη, τη μητέρα του, όσο πατούσε σ' αυτή. Φυσικά εξόντωνε τους αντιπάλους του και τα κρανία τους τα χρησιμοποιούσε για να χτίσει ένα ναό προς τιμή του πατέρα του Ποσειδώνα. Ο Ηρακλής κλήθηκε να τον αντιμετωπίσει. Τον σήκωσε ψηλά ώστε να τον αποκόψει από την πηγή των δυνάμεών του και τον σύνθλιψε ανάμεσα στα φοβερά του μπράτσα.
Στον Καύκασο ο Ηρακλής συνάντησε τον Προμηθέα, που ήταν δεμένος σ' ένα βράχο του βουνού και ένας αετός ερχόταν και του έτρωγε το συκώτι. Τον είχε τιμωρήσει ο πατέρας των θεών, ο Δίας, επειδή δεν πειθάρχησε και έδωσε τη φωτιά τους ανθρώπους, ένα πολύτιμο δώρο που άλλαξε τη ζωή τους. Ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον Προμηθέα, και ο τελευταίος σε αντάλλαγμα του υπέδειξε έναν τρόπο για να πάρει τα μήλα των Εσπερίδων. Του είπε πως το καταλληλότερο πρόσωπο για μια τέτοια δουλειά ήταν ο αδερφός του, ο Ατλαντας, που βαστούσε στους ώμους του τον ουρανό. Τον συμβούλεψε να προσέχει γιατί ο Ατλας ήταν πονηρός και θα προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον ξεγελάσει.
Έτσι κι έγινε. Ο Ηρακλής βρήκε τον Ατλαντα να κρατάει στους ώμους του τις κολόνες του ουρανού και τον παρακάλεσε να τον βοηθήσει να κόψει τα μήλα των Εσπερίδων. Ο Τιτάνας δέχτηκε με προθυμία, αλλά παρακάλεσε τον Ηρακλή να τον απαλλάξει για λίγο από το βάρος του μέχρι να κόψει τα μήλα και να τα φέρει. Ο Ηρακλής, αν και πονηρεύτηκε, μη μπορώντας να κάνει κι αλλιώς πήρε τις κολόνες του ουρανού στους ώμους του.
Ο Ατλας πήγε κατευθείαν στις Εσπερίδες και τους είπε να του δώσουν τα τρία χρυσά μήλα. Πρώτα, όμως, έπρεπε να εξουδετερωθεί ο Λάδωνας, το ακοίμητο φίδι-φύλακας των δέντρων. Οι Εσπερίδες κατασκεύασαν τότε ένα γλυκό ποτό στο οποίο έριξαν υπνωτικά βότανα. Μόλις ο Λάδωνας το ήπιε, έπεσε σε βαθύ ύπνο. Έτσι ο Ατλαντας πήρε τα μήλα. Ο Τιτάνας σκέφτηκε ότι ήταν μια καλή ευκαιρία να φορτώσει σε άλλον τα βάρη του ουρανού. Είπε, λοιπόν, στον Ηρακλή να κρατήσει ακόμα λίγο τα βάρη του μέχρις ότου εκείνος πάει τα μήλα στον Ευρυσθέα και επιστρέψει.
Ο Ηρακλής συγκράτησε το θυμό του και επιστράτευσε την πονηριά του. Έκανε πως δέχεται, αλλά παρακάλεσε τον Ατλαντα, επειδή το βάρος του είχε κόψει τις πλάτες, να τον βοηθήσει να βάλει μια κουλούρα στις κολόνες του ουρανού, ώστε να μην ενοχλείται.
Πράγματι, ο Ατλας άφησε κάτω τα μήλα και κράτησε τον ουρανό για να διευκολυνθεί ο Ηρακλής. Ο ήρωας όμως του έδωσε μια και τον έσπρωξε κάτω από τον ουρανό και αυτός ξεγλίστρησε και έφυγε.
Έτσι τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων έφτασαν στον Ευρυσθέα, ο οποίος τα χάρισε στον Ηρακλή. Ο τελευταίος δεν ήθελε να τα κρατήσει και τα δώρισε στη θεά Αθηνά. Η θεά τα επέστρεψε πίσω στον κήπο των θεών, μια και η κλοπή τους ήταν ανίερο πράγμα.
Τα δέντρα με τα χρυσά μήλα φύτρωναν στον κήπο των θεών και προέρχονταν από το πολύτιμο δώρο της θεάς Γης προς την Ήρα όταν γίνονταν οι γάμοι της με τον Δία.
Ο κήπος των θεών ήταν κοντά στο μέρος όπου ο γίγαντας Ατλαντας σήκωνε στους ώμους του τον ουρανό.
Στον κήπο των θεών έμεναν και οι τρεις Εσπερίδες, κόρες της Νύχτας, οι οποίες μη αντέχοντας τον πειρασμό έκοβαν τα χρυσά μήλα της θεάς.
Η Ήρα για να τα προστατέψει έβαλε να φυλάει τα δέντρα της ένα εκατοντακέφαλο φοβερό φίδι, ο Λάδωνας, το οποίο δεν κοιμόταν ποτέ. Ο Ηρακλής ξεκίνησε για τη νέα του αποστολή κινούμενος στην αρχή βόρεια και ύστερα έφτασε μέσω Ιλλυρίας στον Ηριδανό ποταμό. Εκεί οι Νύμφες του ποταμού τον προέτρεψαν να ρωτήσει το γερο Νηρέα, θαλασσινό θεό, ποιο δρόμο έπρεπε να ακολουθήσει για να βρει τον κήπο των θεών. Ο Νηρέας δεν ήταν και τόσο πρόθυμος να βοηθήσει τον Ηρακλή και ο ήρωας έπρεπε να τον ζορίσει. Στην αρχή προσπάθησε να τον συλλάβει ενώ κοιμόταν, αλλά ο Νηρέας ξύπνησε και μεταμορφωμένος πότε σε νερό, πότε σε φωτιά επιχείρησε να ξεφύγει. Ο Ηρακλής, όμως, τον έπιασε και αφού ο Νηρέας πήρε την αρχική του μορφή του έδειξε το δρόμο.
Ο ήρωας πέρασε απέναντι στην Αφρική και μετά από περιπέτειες, αφού σκότωσε στη Λιβύη το γίγαντα Ανταίο και στην Αίγυπτο το βασιλιά της Βούσιρη και το γιο του, πέρασε την Αραβία και πηγαίνοντας συνεχώς βόρεια έφτασε στον Καύκασο. Ο γίγαντας Ανταίος καλούσε όποιον ξένο περνούσε από τον τόπο του σε μονομαχία. Είχε όμως ανεξάντλητες δυνάμεις, οι οποίες πήγαζαν από την ίδια τη Γη, τη μητέρα του, όσο πατούσε σ' αυτή. Φυσικά εξόντωνε τους αντιπάλους του και τα κρανία τους τα χρησιμοποιούσε για να χτίσει ένα ναό προς τιμή του πατέρα του Ποσειδώνα. Ο Ηρακλής κλήθηκε να τον αντιμετωπίσει. Τον σήκωσε ψηλά ώστε να τον αποκόψει από την πηγή των δυνάμεών του και τον σύνθλιψε ανάμεσα στα φοβερά του μπράτσα.
Στον Καύκασο ο Ηρακλής συνάντησε τον Προμηθέα, που ήταν δεμένος σ' ένα βράχο του βουνού και ένας αετός ερχόταν και του έτρωγε το συκώτι. Τον είχε τιμωρήσει ο πατέρας των θεών, ο Δίας, επειδή δεν πειθάρχησε και έδωσε τη φωτιά τους ανθρώπους, ένα πολύτιμο δώρο που άλλαξε τη ζωή τους. Ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον Προμηθέα, και ο τελευταίος σε αντάλλαγμα του υπέδειξε έναν τρόπο για να πάρει τα μήλα των Εσπερίδων. Του είπε πως το καταλληλότερο πρόσωπο για μια τέτοια δουλειά ήταν ο αδερφός του, ο Ατλαντας, που βαστούσε στους ώμους του τον ουρανό. Τον συμβούλεψε να προσέχει γιατί ο Ατλας ήταν πονηρός και θα προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον ξεγελάσει.
Έτσι κι έγινε. Ο Ηρακλής βρήκε τον Ατλαντα να κρατάει στους ώμους του τις κολόνες του ουρανού και τον παρακάλεσε να τον βοηθήσει να κόψει τα μήλα των Εσπερίδων. Ο Τιτάνας δέχτηκε με προθυμία, αλλά παρακάλεσε τον Ηρακλή να τον απαλλάξει για λίγο από το βάρος του μέχρι να κόψει τα μήλα και να τα φέρει. Ο Ηρακλής, αν και πονηρεύτηκε, μη μπορώντας να κάνει κι αλλιώς πήρε τις κολόνες του ουρανού στους ώμους του.
Ο Ατλας πήγε κατευθείαν στις Εσπερίδες και τους είπε να του δώσουν τα τρία χρυσά μήλα. Πρώτα, όμως, έπρεπε να εξουδετερωθεί ο Λάδωνας, το ακοίμητο φίδι-φύλακας των δέντρων. Οι Εσπερίδες κατασκεύασαν τότε ένα γλυκό ποτό στο οποίο έριξαν υπνωτικά βότανα. Μόλις ο Λάδωνας το ήπιε, έπεσε σε βαθύ ύπνο. Έτσι ο Ατλαντας πήρε τα μήλα. Ο Τιτάνας σκέφτηκε ότι ήταν μια καλή ευκαιρία να φορτώσει σε άλλον τα βάρη του ουρανού. Είπε, λοιπόν, στον Ηρακλή να κρατήσει ακόμα λίγο τα βάρη του μέχρις ότου εκείνος πάει τα μήλα στον Ευρυσθέα και επιστρέψει.
Ο Ηρακλής συγκράτησε το θυμό του και επιστράτευσε την πονηριά του. Έκανε πως δέχεται, αλλά παρακάλεσε τον Ατλαντα, επειδή το βάρος του είχε κόψει τις πλάτες, να τον βοηθήσει να βάλει μια κουλούρα στις κολόνες του ουρανού, ώστε να μην ενοχλείται.
Πράγματι, ο Ατλας άφησε κάτω τα μήλα και κράτησε τον ουρανό για να διευκολυνθεί ο Ηρακλής. Ο ήρωας όμως του έδωσε μια και τον έσπρωξε κάτω από τον ουρανό και αυτός ξεγλίστρησε και έφυγε.
Έτσι τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων έφτασαν στον Ευρυσθέα, ο οποίος τα χάρισε στον Ηρακλή. Ο τελευταίος δεν ήθελε να τα κρατήσει και τα δώρισε στη θεά Αθηνά. Η θεά τα επέστρεψε πίσω στον κήπο των θεών, μια και η κλοπή τους ήταν ανίερο πράγμα.
H Ιερή γεωμετρία των αρχαίων Ελλήνων
Στο υπέρθυρο της Ακαδημία του Πλάτωνα υπήρχε η επιγραφή: «Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω μου την στέγην», δηλαδή δεν επιτρεπόταν να φοιτήσει κάποιος στην Ακαδημία, εάν δεν γνώριζε Γεωμετρία, |
Το πρώτο πράγμα που σκέφτεται κανείς είναι ότι πρόκειται για κάτι το ασύλληπτο. Ποιος ανθρώπινος νους θα μπορούσε να κάνει ανάλογους υπολογισμούς; Ποιο μυαλό θα μπορούσε να τοποθετήσει με τέτοια ακρίβεια ένα χάρτη ναών και πόλεων επάνω στη χερσόνησο της Αρχαίας Ελλάδας και, το σημαντικότερο, πώς κατάφεραν να ιδρύσουν και να χτίσουν αυτούς τους ναούς και αυτές τις πόλεις-κράτη υπακούοντας με ευλάβεια τις προσταγές αυτού του ασύλληπτου χάρτη; Τι εξυπηρετούσε η μυστική αυτή γεωγραφία; Και κατά προέκταση, γιατί αυτά τα καταπληκτικά επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού πνεύματος δεν τα διδαχτήκαμε ποτέ στα σχολεία μας;
Πριν από κάποια χρόνια, ο Γάλλος ερευνητής Ζαν Ρισσέν προσπάθησε να αποδείξει ότι η Ελλάδα είναι ο χάρτης του νοητού σύμπαντος χάρη στους ναούς, τα ιερά και τις πόλεις της. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Θεοφάνης Μάνιας, επανεξέτασε πιο διεξοδικά το θέμα, καταλήγοντας μέσα από τα βιβλία του «Τα Άγνωστα Μεγαλουργήματα των Αρχαίων Ελλήνων» και «Ο Ελληνικό Πνεύμα στις Πυραμίδες της Αιγύπτου» σε εκπληκτικά και ασύλληπτα συμπεράσματα. Παραθέτουμε κάποια από τα σημαντικότερα εξ αυτών:
Η Δήλος απέχει:
-1020 στάδια από το Ασκληπιείο της Κω, όσο ακριβώς και από το Ασκληπιείο Επιδαύρου.
-1080 στάδια από το Ιδαίον Άντρον, όσο ακριβώς και από το Τροφώνιο μαντείο.
-1296 στάδια από τη Σμύρνη, όσο ακριβώς και από τη Θήβα.
-1460 στάδια από τους Δελφούς, όσο ακριβώς και από την Αλεξάνδρεια Τρωάδος.
-1460 στάδια από τη Σπάρτη, όσο ακριβώς και από την Πέργαμο.
-1530 στάδια από τη Ρόδο, όσο ακριβώς και από τη Φυγαλεία Πελοποννήσου.
-800 στάδια από την Αθήνα, όσο ακριβώς και από την Καρδαμύλη Χίου.
-1256 στάδια από το Ρέθυμνο, όσο ακριβώς και από την Κνωσσό.
-1188 στάδια από την Κόρινθο, όσο ακριβώς και από τη Μυτιλήνη.
-1859 στάδια από τη Σαμοθράκη, όσο ακριβώς και από το Θέρμον.
-1859 στάδια από τις Μυκήνες, όσο ακριβώς και από το Άργος.
Η Ελευσίνα απέχει:
-100 στάδια από την Αθήνα, όσο ακριβώς και από τα Μέγαρα.
-330 στάδια από την Κόρινθο, όσο ακριβώς και από το Σούνιο.
-220 στάδια από το Αμφιάρειο, όσο ακριβώς και από τον Μαραθώνα.
-1700 στάδια από την Πέλλα, όσο ακριβώς και από τη Σμύρνη.
-1782 στάδια από το Ιδαίο Άντρο, όσο ακριβώς και από την Έφεσο.
-1815 στάδια από την Πέργαμο, όσο ακριβώς και από την Μίλητο αλλά και την Κνωσσό.
-Το ισοσκελές τρίγωνο Δωδώνης - Ολυμπίας - Τροφωνίου μαντείου ανήκει σε κανονικό δεκάγωνο του οποίου τα γεωμετρικά στοιχεία προεκτεινόμενα συναντούν το Ίλιον , Σμύρνη , Κνωσό , Λάρισα τρωάδος , Σπάρτη , Πάρο , Φαιστό κ.λ.π.
-Το ισοσκελές τρίγωνο Δωδώνης - Ανακτόρων Νέστορος - Ελευσίνας με γωνία κορυφής 40° ανήκει σε κανονικό 9γωνο.
-Το τρίγωνο Δωδώνης - Αθήνας - Σπάρτης ανήκει σε κανονικό 13γωνο.
-Το τρίγωνο Δωδώνης - Κνωσού - Μιλήτου ανήκει σε κανονικό 12γωνο με γωνία κορυφής 30°.
-Το τρίγωνο Δωδώνης - Δελφών - Ιωλκού είναι ισοσκελές και ανήκει σε κανονικό δωδεκάγωνο.
-Το ισοσκελές τρίγωνο Δωδώνης - Ολυμπίας - Τροφωνίου μαντείου ανήκει σε κανονικό δεκάγωνο.
Πολλές χαρακτηριστικές ευθείες του τριγωνισμού προεκτεινόμενες συναντούν διάσημα ιερά ναούς ή κέντρα λατρείας της Ελλάδας.
• Η ευθεία Χαλκίδας - Θηβών συναντά την Ολυμπία.
• Η ευθεία Χαλκίδας - Σουνίου συναντά την Κνωσό Κρήτης.
• Η ευθεία Χαλκίδας - Αμφιαρείου συναντά την Δήλο.
• Η ευθεία Χαλκίδας - Κρομμυώνος συναντά την Σπάρτη.
Η Χαλκίδα απέχει το ίδιο από την Αθήνα και το Σούνιο, όπως το ίδιο απέχουν και οι Δελφοί από την Ολυμπία και την Αθήνα.
Η απόσταση μεταξύ Χαλκίδας και Θήβας είναι 162 στάδια. Ακριβώς 162 στάδια απέχει και το Αμφιάρειο. Η απόσταση Δήλου – Αθηνών είναι 800 στάδια, όσο ακριβώς απέχει και η Σπάρτη από τη Δήλο και την Αθήνα.
Η απόσταση μεταξύ Δελφών – Δήλου είναι ακριβώς 1460 στάδια. Αν προσθέσουμε και τα τέσσερα ιερά, δηλ. των Δελφών, της Δήλου, της Ελευσίνας και των Αθηνών, και διαιρέσουμε το 1460 με το 4, βρίσκουμε τις ημέρες του χρόνου, δηλ. 365. Να σημειώσουμε εδώ πως το 1460 ήταν ένας από τους σημαντικότερους αριθμούς για τους Έλληνες ιερείς, λόγω του ότι αυτός υποδεικνύει τη ζωδιακή περίοδο. Κάθε 1460 χρόνια άλλωστε εμφανίζεται στο ουράνιο στερέωμα και ο Σείριος, ο οποίος δείχνει να παίζει κάποιο σημαντικό ρόλο στην ιστορία των Ελλήνων. Το πλάτος του είναι ένα δευτερόλεπτο της μοίρας του Ισημερινού.
Αν ξεκινήσουμε από το κέντρο του Παρθενώνα και ενώσουμε κάποια σημεία, όπως το Θησείο, την Πνύκα, τη βάση του Φιλοπάππου και το κέντρο του ναού του Ολυμπίου Διός, θα σχηματιστεί ένα οκτάγωνο, του οποίου η κάθε γωνία θα είναι ακριβώς ίση με το μήκος του Παρθενώνα επί επτά.
Εάν προεκτείνουμε νοητά προς τα πάνω τους κίονες του Παρθενώνα, αυτοί θα συναντηθούν στα 1852 μέτρα. Ο όγκος της νοητής πυραμίδας που θα σχηματισθεί τότε είναι ακριβώς το μισό της μεγάλης πυραμίδας της Αιγύπτου...
Τι μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε; Μα, τίποτα παραπάνω, τίποτα παρακάτω, από το ότι οι θέσεις των πόλεων, των ναών και των λατρευτικών χώρων είναι για κάποιον άγνωστο λόγο υπολογισμένες στην ακρίβεια με μαθηματικά συστήματα! Είναι πραγματικά κάτι το ασύλληπτο και για τους σύγχρονους επιστήμονες. Η σοφία των αρχαίων Ελλήνων δείχνει για ακόμα μια φορά να ξεπερνά και την πιο φιλόδοξη και αχαλίνωτη φαντασία.
Θεμιστοκλής
Διδώ: Η ιδρύτρια της Καρχηδόνας
Η Διδώ είχε κληρονομήσει το θρόνο της Τύρου από τον πατέρα της, Μάττα ή Μύττο μαζί με τον σύζυγό της Σιχαίο, πλούσιο ιερέα του Ηρακλή...
Ο Πλάτωνας και η χαμένη Ατλαντίδα
Στην περιγραφή του Πλάτωνα, η Ατλαντίδα, που βρίσκεται «πέρα από τις Ηράκλειες στήλες», ήταν μια ναυτική δύναμη που είχε κατακτήσει πολλά μέρη της δυτικής Ευρώπης και της Λυβικής, περίπου 9.000 χρόνια πριν τον Σόλωνα (δηλαδή κατά το 9560 π.Χ.). Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να εισβάλει στην Αθήνα, η Ατλαντίδα βυθίστηκε μυστηριωδώς στο πέλαγος «σε μια μόνο ημέρα και νύχτα ατυχίας».
Επειδή είναι μια ιστορία που ενσωματώνεται στους διαλόγους του Πλάτωνα, η Ατλαντίδα θεωρείται γενικά ως παραβολή που κατασκευάστηκε από τον Πλάτωνα για να εξηγήσει τις πολιτικές του θεωρίες. Αν και η ιστορία του Πλάτωνα φαίνεται σαφής στους περισσότερους μελετητές, μερικοί προτείνουν ότι η περιγραφή του είναι εμπνευσμένη από παλαιότερες παραδόσεις. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο Πλάτωνας βασίστηκε σε προηγούμενα γεγονότα, όπως την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης ή τον Τρωικό πόλεμο, ενώ άλλοι επιμένουν ότι έλαβε έμπνευση από πιο σύγχρονα γεγονότα όπως την καταστροφή της Ελίκης το 373 π.Χ. και την αποτυχημένη εισβολή της Σικελίας το 415-413 π.Χ.
Η πιθανή ύπαρξη μιας αληθινής Ατλαντίδας ήταν θέμα που συζητήθηκε ενεργά κατά την κλασσική αρχαιότητα, αλλά συνήθως το απέρριπταν και το διακωμωδούσαν. Η ιστορία έμεινε βασικά άγνωστη κατά τον Μεσαίωνα και ξανά ανακαλύφτηκε στις αρχές των σύγχρονων χρόνων. Η περιγραφή του Πλάτωνα ενέπνευσε τις ουτοπιστικές δουλειές πολλών Αναγεννησιακών συγγραφέων, όπως τη «Νέα Ατλαντίδα» του Φράνσις Μπέικον. Ακόμα και σήμερα, η Ατλαντίδα εμπνέει τη μοντέρνα λογοτεχνία, από επιστημονική φαντασία ως κωμικά βιβλία ως και ταινίες. Το όνομά της είναι τώρα συνώνυμο με όλους τους αρχαίους αλλά εξελιγμένους (και χαμένους) πολιτισμούς.
Οι διάλογοι Τίμαιος και Κριτίας, που γράφτηκαν το 360 π.Χ. είναι οι πρώτες γνωστές αναφορές στην Ατλαντίδα. Για άγνωστους λόγους ο Πλάτωνας ποτέ δεν ολοκλήρωσε τον Κριτία, εντούτοις ο μελετητής Benjamin Jowett, μεταξύ άλλων, υποστηρίζει ότι ο Πλάτωνας αρχικά σκόπευε να γράψει και ένα τρίτο διάλογο με τον τίτλο «Ερμοκράτης».
Ο John V. Luce υποθέτει ότι ο Πλάτωνας – αφού περιέγραψε την αρχή του κόσμου και της ανθρωπότητας στον Τίμαιο, καθώς επίσης και την αλληγορική τέλεια κοινωνία της αρχαίας Αθήνας και της επιτυχούς υπεράσπισης της ενάντια της εχθρικής Ατλαντίδας στον Κριτία - θα έκανε κύριο θέμα του Ερμοκράτη τη στρατηγική του Ελληνιστικού πολιτισμού κατά τη σύγκρουσή του με τους βάρβαρους. Ο Πλάτωνας έγραψε για την Ατλαντίδα στον Τίμαιο:
"Πολλές μεγάλες και θαυμάσιες πράξεις καταγράφονται στις ιστορίες μας για το κράτος σας. Αλλά μια από αυτές ξεπερνά όλες τις υπόλοιπες στο μεγαλείο και την ανδρεία. Οι ιστορίες μιλούν για μια τρανή δύναμη που απρόσκλητη εξεστράτευσε έναντίον της Ευρώπης και της Ασίας, και στην οποία η πόλη σας κατάφερε να θέσει τέλος. Αυτή η δύναμη ξεπρόβαλε από το «Πέλαγος του Άτλαντα» («Ατλαντικό»), και τότε το πέλαγος αυτό ήταν πλεύσιμο, και είχε ένα νησί που βρισκόταν μπροστά από τα στενά που εσείς αποκαλείτε Ηράκλειες Στήλες. Το νησί ήταν ταυτόχρονα μεγαλύτερο από την Λιβύη και την Ασία, και ήταν ο δρόμος προς άλλα νησιά, που αν από αυτά περνούσες μπορούσες να φτάσεις στην απέναντι ήπειρο που περιέβαλε τον αληθινό ωκεανό – γιατί η θάλασσα εντός των Ηράκλειων Στηλών είναι μόνο ένα λιμάνι με στενό λαιμό ενώ η άλλη είναι αληθινή θάλασσα της οποίας η περιβάλλουσα γη μπορεί όντως να αποκαλεστεί άπειρη. Τώρα, σε αυτή τη νήσο της Ατλαντίδας ήταν μια μεγάλη και απίστευτη αυτοκρατορία..."
Τα τέσσερα πρόσωπα που λαμβάνουν μέρος στους δυο αυτούς διαλόγους είναι οι πολιτικοί Κριτίας και Ερμοκράτης και οι φιλόσοφοι Σωκράτης και Τίμαιος, όμως ο μόνος που αναφέρει την Ατλαντίδα είναι ο Κριτίας. Ενώ πιθανότατα όλοι αυτοί οι άνθρωποι έζησαν πραγματικά, οι διάλογοι όπως καταγράφηκαν μπορεί να ήταν εφεύρεση του Πλάτωνα. Στις γραπτές του δουλειές, ο Πλάτωνας κάνει εκτενή χρήση των Σωκρατικών διαλόγων προκειμένου να συζητηθούν οι αντίθετες θέσεις μέσα στα πλαίσια μιας υπόθεσης.
Ο Τιμαίος αρχίζει με μια εισαγωγή, που ακολουθείται από μια περιγραφή της δημιουργίας και της δομής του σύμπαντος και των αρχαίων πολιτισμών. Στην εισαγωγή, ο Σωκράτης διαλογίζεται πάνω στη τέλεια κοινωνία, όπως περιγράφεται στην Πολιτεία του Πλάτωνα, και διερωτάται αν αυτός και οι φιλοξενούμενοί του μπορούν να θυμηθούν μια ιστορία που μιλά για μια τέτοια ακριβώς κοινωνία. Ο Κριτίας αναφέρει μια πραγματική, όπως ισχυρίζεται, τέτοια ιστορία και συνεχίζει να την αφηγηθεί όπως καταγράφηκε στον διάλογο Κριτίας. Στη ιστορία του, η Αθήνα φαίνεται να συμβολίζει την «τέλεια κοινωνία» και η Ατλαντίδα τον αντίπαλό της, που αντιπροσωπεύει την ίδια την αντίθεση των «τέλειων» γνωρισμάτων που περιγράφονται στην Πολιτεία. Ο Κριτίας υποστηρίζει ότι η ιστορία του προέρχεται από μια επίσκεψη του Αθηναίου νομοθέτη Σόλωνα στη Σαΐδα της Αιγύπτου, όπου γνώρισε ένα ιερέα που του μετάφρασε την ιστορία στα Ελληνικά από Αιγυπτιακά ιερογλυφικά γραμμένα πάνω σε παπύρους. Κατά τον Πλούταρχο, ο ιερέας ονομαζόταν Σόνχις, αλλά λόγω της μεγάλης χρονικής περιόδου μεταξύ Πλούταρχου και του υποτιθέμενου γεγονότος, αυτός ο προσδιορισμός είναι ανεπιβεβαίωτος.
Σύμφωνα με τον Κριτία, οι παλιοί Ελληνικοί θεοί διαίρεσαν τη Γη ώστε ο καθένας να έχει το μέρισμα του. Ο Ποσειδώνας πήρε το νησί της Ατλαντίδας. Το νησί ήταν μεγαλύτερο από τη Λιβύη και τη Μικρά Ασία μαζί, αλλά κατόπιν βυθίστηκε από ένα σεισμό και δεν έμεινε τίποτε άλλο παρά αδιάβατο λασπόνερο, που εμπόδιζε το ταξίδι σε οποιοδήποτε μέρος του ωκεανού. Οι Αιγύπτιοι περιέγραψαν την Ατλαντίδα ως ένα νησί περίπου 700 χλμ. σε πλάτος, αποτελούμενο κυρίως από βουνά στο βόρειο μέρος και κατά μήκος της ακτής, και με μια μεγάλη στενόμακρη πεδιάδα στα νότια που «εκτείνεται σε μια κατεύθυνση 3,000 στάδια (600 χλμ.) και 2,000 στάδια (400 χλμ.) στην άλλη»
Πενήντα στάδια μέσα από την ακτή ήταν ένα «βουνό όχι πολύ υψηλό σε οποιαδήποτε πλευρά». Εδώ ζούσε μια ιθαγενής γυναίκα την οποία ερωτεύτηκε ο Ποσειδώνας και της έκανε πέντε ζευγάρια αρσενικών διδύμων. Ο Άτλαντας, που ήταν ο μεγαλύτερος τους, έγινε βασιλιάς ολόκληρου του νησιού και του ωκεανού (που ονομάστηκε Ατλαντικός σε τιμή του), και του δόθηκε το βουνό της γέννησής του και η περιβάλλουσα περιοχή. Επίσης μυθικός βασιλιάς της Ατλαντίδας αδελφός του Άτλαντα φέρεται ο Αζάης.
Ο Ποσειδώνας χάραξε το βουνό της αγαπημένης του σε παλάτι, και το εσώκλεισε με τρεις κυκλικές τάφρους αυξανόμενου πλάτους (1-3 στάδια) που είχαν δακτυλίους γης ανάλογους σε μέγεθος. Οι κάτοικοι του νησιού τότε έκτισαν γέφυρες προς τα βόρεια του βουνού για να το ενώσουν με το υπόλοιπο νησί. Τότε άνοιξαν ένα μεγάλο κανάλι προς τη θάλασσα, έσκαψαν τούνελ παράλληλα με τις γέφυρες για να περνούν τα πλοία και χάραξαν αποβάθρες πάνω στους πέτρινους τοίχους των τάφρων. Κάθε πέρασμα προς την πόλη φρουρούνταν με πύλες και πύργους, και τείχη περιτριγύριζαν κάθε δακτύλιο γης. Τα τείχη ήταν κατασκευασμένα από κόκκινη, λευκή και μαύρη πέτρα που έβγαλαν από τις τάφρους, και ήταν επικαλυμμένα με μπρούντζο, κασσίτερο και ορείχαλκο αντίστοιχα.
Κατά τον Κριτία, 9.000 χρόνια πριν τον Πλάτωνα, ένας πόλεμος ξέσπασε μεταξύ αυτών εντός και εκτός των Ηράκλειων Στηλών (πιθανότατα τα στενά του Γιβραλτάρ). Η Ατλαντίδα είχε κατακτήσει μέρη της Λιβύης μέχρι και την Αίγυπτο και της Ευρώπης μέχρι τη Τυρρηνία, και υπέβαλε τους ανθρώπους τους στη δουλεία. Οι Αθηναίοι οδήγησαν μια συμμαχία ενάντια στην αυτοκρατορία της Ατλαντίδας, και καθώς η συμμαχία αδυνατούσε, οι Αθηναίοι επικράτησαν μόνοι και ελευθέρωναν κατακτημένες περιοχές.
«Όμως αργότερα έγιναν δυνατοί σεισμοί και πλημμύρες, και σε μια μόνο δεινή ημέρα και νύχτα όλοι οι πολεμιστές βυθίστηκαν μέσα στη γη, και ομοίως η νήσος της Ατλαντίδας χάθηκε στα βάθη της θάλασσας».
Η Χίμαιρα στην Ελληνική Μυθολογία
Ένα ακόμη περίεργο ον στην ελληνική μυθολογία ήταν η Χίμαιρα. Η Χίμαιρα ήταν κόρη του Τυφώνα και της Έχιδνας. Αδέλφια της ήσαν ο Κέρβερος, η Λερναία Ύδρα και η Σφίγγα. Ο Όμηρος αναφέρει: «Από θεούς κρατούσε η φύτρα της, όχι από ανθρώπους, κι είχε λιόντα κεφάλι, ουρά δρακόφιδου και μεσοκόρμι γίδας και ξεπετούσε από τα ρουθούνια της φωτιές τρανές και φλόγες».
Ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, οι Στωικοί και η Δημοκρατία
Ο Μύθος της Αρχαίας Αθήνας
Το δεύτερο όνομά της, Κεκροπία, είχε προέλθει από τον βασιλιά Κέκροπα (Κέκρωψ), ο οποίος διαδέχθηκε τον Ακταίο, αφού παντρεύτηκε την κόρη του.
Σύμφωνα με τον μύθο, το κάτω μέρος του σώματος του ήταν το ίδιο, με αυτό του δράκοντα. Κατά την διάρκεια των χρόνων της βασιλείας του, η θεά Αθηνά και ο Ποσειδών συναγωνίσθηκαν για την προστασία της πόλεως, προσφέροντας δώρα. Ο Ποσειδών κτύπησε με την τρίαινα του πάνω στον βράχο της Ακροπόλεως και ανέβλυσε μια πηγή με αλμυρό νερό. Από το χτύπημα (τα τρία σημάδια μπορεί να τα δει κανείς πίσω από το Ερέχθειον..) ξεπήδησε και το πρώτο άλογο έτοιμο να υπηρετήσει τον άνθρωπο, ενώ η Αθηνά πρόσφερε ένα δένδρο ελιάς.
Ο μύθος αναφέρει, ότι όλοι οι άνδρες της Αθήνας ψήφισαν για το δώρο του Ποσειδώνα και όλες οι γυναίκες για το δώρο της Αθηνάς και επειδή ήταν μια γυναίκα παραπάνω από τους άνδρες, η θεά Αθηνά προτιμήθηκε και από αυτήν, η πόλη πήρε το όνομα της.
Για να προστατεύσει την πόλη από τους πειρατές της Καρίας από την θάλασσα και τους Βοιωτούς από την ξηρά, ο Κέκρωψ διένειμε την Αττική σε δώδεκα περιοχές, για να διαχειρίζεται καλύτερα τον πληθυσμό: Αφίδναι, Βραυρώνα, Δεκέλεια, Επάκρια, Ελευσίνα, Κεκροπία, Κηφισία, Κυθαιρός, Φάληρο, Σφαιττός, Τετράπολις, Θορικός.
Έδωσε επίσης εντολή, ο καθένας να ρίξει από μία πέτρα και μετρώντας αργότερα όλες τις πέτρες, βρέθηκαν είκοσι χιλιάδες κάτοικοι.
Ο Κέκρωψ εισήγαγε την λατρεία του Διός και τις προσφορές εδεσμάτων (πελανοί) στις τελετές, αντί για ανθρωποθυσίες. Ο τάφος του στην Ακρόπολη διετηρείτο μέχρι και τον τέταρτο αιώνα π.Χ.
Όταν ένας εχθρικός στρατός πολιόρκησε την Αθήνα, οι Αθηναίοι ζήτησαν την συμβουλή του μαντείου των Δελφών, το οποίο τους έδωσε τον χρησμό, ότι για να σωθεί η πόλη, ένας Αθηναίος έπρεπε να θυσιαστεί με την θέληση του. Όταν η κόρη του Κέκρωπος, Άγραυλος, έμαθε για τον χρησμό, ανέβηκε στην Ακρόπολη και πέφτοντας σκοτώθηκε. Οι Αθηναίοι για να την τιμήσουν, έκτισαν ένα ναό στην Ακρόπολη και κάθε χρόνο εόρταζαν τα Αγραύλεια.
Οι κόρες του Κέκροπα |
Η Πάνδροσος, η μικρότερη, υπάκουσε, αλλά η Άγραυλος και η Έρση το άνοιξαν και είδαν ένα ερπετό με την μορφή παιδιού ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ένα φίδι περιτυλιγμένο γύρω από το μωρό Εριχθόνιο, το οποίο βγήκε έξω και αναρριχήθηκε στην ασπίδα της Αθηνάς.
Οι κοπέλες τρομαγμένες από αυτό που είδαν, έπεσαν από την Ακρόπολη και σκοτώθηκαν.
Τον Κέκροπα διαδέχθηκε ο γιος του, Ερυσίχθων, ο οποίος δεν είχε παιδιά και αυτόν ο Κραναός. Μια από τις θυγατέρες του Κραναού, ονομαζόταν Ατθίς και από το όνομα της, ολόκληρη η περιοχή ονομάσθηκε Αττική.
Ο Κραναός εκθρονίσθηκε από τον Αμφικτύωνα, ο οποίος εν συνεχεία εξορίστηκε από τον Εριχθόνιο, γιο του Ήφαιστου και της Γης.
Η Ανακάλυψη του μικρού Εριχθόνιου από τις κόρες του Κέκροπα |
Τον Πανδίονα διαδέχθηκε ο Ερεχθεύς. Όταν ο Ερεχθεύς ήταν σε πόλεμο με τους Ελευσίνιους και Θράκες, υπό την αρχηγία του Εύμολπου, έλαβε χρησμό από τους Δελφούς, ότι για να νικήσει θα έπρεπε να θυσιάσει τις τρεις από τις έξι θυγατέρες του. Όταν οι κοπέλες με την θέληση τους συναίνεσαν, ο Ερεχθεύς τις θυσίασε. Μετά την θυσία, πήγε στην μάχη με αυτοπεποίθηση και εξολόθρευσε τον εχθρό του.
Όταν οι Ελευσίνιοι νικήθηκαν, ο Ποσειδών στον θυμό του κατέστρεψε το σπίτι του Ερεχθέως, ο οποίος πιθανόν σκοτώθηκε στην μάχη.
Τον Ερεχθέα διαδέχθηκε ο γιος του, Κέκρωψ ΙΙ και αυτόν, ο γιος του Πανδίων ΙΙ, ο οποίος είχε τέσσαρες γιους, τον Αιγέα, Πάλλαδα, Νίσο και Λύκο.
Ηράκλειτος ο Μέγας
Ο Ηράκλειτος,(540-475 π.κ.ε.) σε αντίθεση προς τους Ελεάτες φιλοσόφους που είχαν θεσπίσει την ακινησία του ΕΙΝΑΙ, κήρυξε το αεί γίγνεσθαι και μεταβάλλεσθαι και μη ουδέποτε το αυτό μένειν.
Κάθε γέννηση, κατά τον Ηράκλειτο, είναι προϊόν των στοιχείων εκείνων
της φύσεως που βρίσκονται σε συνεχή διαπάλη και αντίθεση. Από την πάλη
των στοιχείων γεννιέται η αρμονία. Δίχως την «εναντιοδρομία» αυτή, όπως
την λέγει, δε θα υπήρχε ζωή. Γι’ αυτό και εκθειάζει τον πόλεμο των
στοιχείων ως πατέρα των πάντων, και ως κίνητρό τους το πυρ.
Όλα τα δόγματα και όλοι οι –ισμοί είναι περίσσεια
ψυχρού, δηλ. είναι ακίνητα και άρα νεκρά. -ισμός είναι και η λογική.
Μερικοί πολύ γνωστοί –ισμοί, που κρατούν νεκρό τον άνθρωπο,
χριστιανισμός, ελληνισμός, πολιτισμός, λογισμός, πρωταθλητισμός,
σκεπτικισμός, κρατισμός, υλισμός, νατουραλισμός, διαφωτισμός,
μινιμαλισμός, φουτουρισμός, ιμπεριαλισμός, σουρεαλισμός, κυνισμός,
μεταλλισμός, διαλογισμός, σαδισμός, ισλαμισμός, ταοϊσμός, βουδισμός,
ρομαντισμός και δεκάδες παγωμένα (ψυχρά) και άρα νεκρά συστήματα
αποτελούν την ταφόπλακα της ανθρώπινης ψυχής. Αυτοί που είπαν σκοτεινό
τον Ηράκλειτο είναι οι παγωμένοι, γιατί είναι αδύνατο για τον πάγο να
καταλάβει την ζεστασιά και την ροή της φωτιάς.
Ο Ηράκλειτος θεωρείται ως ένας από του πρωϊμότερους φιλοσόφους αναγνωρίζοντας την παγκοσμιότητα της αλλαγής και ανάπτυξης, διαμέσου εσωτερικών αντιφάσεων. Διαφώνησε με τους Θαλή, Αναξίμανδρο και Πυθαγόρα γύρω από τη φύση της τελικής ουσίας, αλλά αντί αυτής υποστήριζε ότι η φύση των πάντων αποτελεί την αλλαγή την ίδια. Χρησιμοποιεί το πυρ μεταφορικά παρά σαν λύση του υλικού μονισμού. Αυτό οδήγησε στη πεποίθηση ότι η αλλαγή είναι αληθής ενώ η σταθερότητα ψευδής.
Τα Πάντα Ρεί, μηδέποτε κατά το αυτό μένειν τα πάντα ρέουν και όλα χάνονται, ακατάπαυστα και είναι αυτή η συνεχής μεταβολή πού συνθέτει την ίδια την έννοια του κόσμου, την θεμελιώδη αρχή του, την έσχατη σημασία του. Όπως λέει ο Ηράκλειτος
Το γίγνεσθαι για τον Ηράκλειτο συνιστά την αρχή στην οποία στηρίζεται ο κόσμος πού είναι η αρχή. Αυτή πού είναι ίδια και δεν μεταβάλλεται στο περιβάλλον των μεταβολών όλων των πραγμάτων, είναι η ίδια η μεταβολή. Κάθε πράγμα, πράγματι, βρίσκεται σε κάποιο σημείο της ύπαρξής του, σε μια κατάσταση η οποία αυτή είναι αντίθετη σε όλες τις άλλες, κάθε πράγμα όντας όλο, εκείνο πού δεν είναι το άλλο. Για να είναι κάτι, το κάθε πράγμα απαιτεί το πολλαπλό για να εξάγει την ιδιαιτερότητα του από την αντιπαράθεση με τα άλλα πράγματα.
Αλλά προτού το ερμηνεύσουμε σαν αντανάκλαση στο χρόνο, η μαρτυρία του Ηρακλείτου παράγει μια αίσθηση του γίγνεσθαι ξεκάθαρη. Το γίγνεσθαι, η μετατροπή των πραγμάτων, καθορίζεται από την ίδια την αντιπαράθεση μεταξύ των πραγμάτων, η μεταβολή συμφύεται (απαιτητικά δεσμευμένη) στην αντιπαράθεση των αντιθέτων πραγμάτων.
2> Ο Πόλεμος, η εναντίωση μεταξύ των αντιθέτων. Συνεπώς κάθε πράγμα είναι αυτό πού είναι, διότι κατέχει άλλα πράγματα πού οροθετούν την ουσία, για παράδειγμα ξέρουμε ότι είναι ημέρα γιατί γνωρίζουμε τη νύχτα. Συνεπώς ορίζουμε την ημέρα σαν εκείνο πού αντιτίθεται στη νύχτα, εάν δεν υπήρχε η νύχτα δεν θα μπορούσαμε να ξέρουμε τι είναι η ημέρα. Ο Ηράκλειτος δηλώνει ότι δεν θα υπήρχε φώς δίχως σκοτάδι, υγεία δίχως ασθένεια, χορτασμός δίχως πείνα, κάθε πράγμα προσεγγίζει τον ορισμό του από τη σύγκριση με τα άλλα.
«πόλεμος πατήρ πάντων» είναι ένα επίσης από τα γνωστά ρητά του συνδέεται στην ουσία με το «τα πάντα ρει» καθώς τα πάντα στον Κόσμο είναι σε συνεχή κίνηση και διεργασία = σε πόλεμο.
Κάθε πράγμα για να υπάρχει και να ορισθεί απαιτεί την ύπαρξη και άλλων πραγμάτων κατά τρόπο πού να εκφράζει τη ταυτότητά του σε σύγκριση με τα άλλα. Αυτή η έννοια ορίζεται από τον Ηράκλειτο ως πόλεμος, ή αντίθεση μεταξύ των αντιθέτων, (φλόγα vs πάγος).
Τα πράγματα υπάρχουν και συνεχώς υπεισέρχονται στα άλλα (για παράδειγμα η ημέρα υπεισέρχεται στη νύχτα, το κρύο στη ζέστη, το υγρό στο ξηρό), και είναι αυτή η έριδα πού δημιουργεί εκείνη την απαραίτητη ισορροπία πού διαιωνίζει την ύπαρξη κάθε πράγματος. (σημ. Αν στην δημιουργία δεν υπάρχει πόλεμος, δεν υπάρχει δημιουργία).
3> Ο Λόγος. Ο ύψιστος νόμος πού κυβερνά τον κόσμο, αυτός πού εξισορροπεί τα αντίθετα επιτρέποντας την αρμονία στον κόσμο, ταυτίζεται με την ομιλία, τον λόγο. Σ’ αυτή τη λέξη μπορούν να αποδοθούν πολλαπλές έννοιες: διάλεξη, κρίση, ευφυΐα, νόμος, σκέψη, λογική, κανόνας θεμελιώδης των πάντων, όλες σημασίες πού εξομοιώνονται με την έννοια της κρίσεως πού αντικατοπτρίζει τη λειτουργία του κόσμου σε όλες του τις όψεις.
Ο Ηράκλειτος διαιρεί τους ανθρώπους σε κοιμώμενους και εγερμένους (οι τελευταίοι είναι οι σοφοί, οι λίγοι, οι φλογεροί, ενώ οι πρώτοι οι κοινοί άνθρωποι, η μάζα, οι πολλοί, οι παγωμένοι). Ο νόμος πού εκφράζεται από το λόγο, δηλαδή την κατανόηση των αληθών σχέσεων πού εγκαθίστανται μεταξύ των πραγμάτων, είναι στη διάθεση όλων, αλλά δεν είναι ίδιοι όλοι οι άνθρωποι, μερικοί θεωρούν αυτό το νόμο καλύτερον από άλλους δυνάμει των αντιστοίχων διανοητικών ικανοτήτων.
4> Το πυρ (φωτιά) ως «στοιχείον». Εάν η ενιαία
αρχή πού εξομοιώνει όλα τα πράγματα του κόσμου είναι το γίγνεσθαι, για
τον Ηράκλειτο το φυσικό στοιχείο από το οποίο όλα τα άλλα στοιχεία
αποτελούνται, είναι το πυρ. Αυτό διότι το πυρ θεωρείται ως στοιχείο
αποσταθερωτικό, σε θέση να προκαλέσει εκείνη την αλλαγή πού επιτρέπει
στα πράγματα να μετατραπούν από τη μια κατάσταση στην άλλη. Μελέτησε
την Θεωρία του Χάους.
Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, από το πυρ ελευθερώνονται αέρια, τα αέρια γίνονται νερό, το νερό μόλις εξατμιστεί, αφήνει υπολείμματα πού πηγαίνουν να συνθέσουν όλα τα στερεά. Αυτή η ιδέα της φωτιάς, ως στοιχείου καταστρεπτικού και δημιουργικού, θα συνεχιστεί αργότερα από τους στωϊκούς, μαζί με την έννοια του λόγου.
Όταν ο Σωκράτης διάβασε το έργο του Ηράκλειτου, είπε: «αυτά που κατάλαβα είναι σπουδαία, νομίζω όμως ότι είναι εξίσου σπουδαία και αυτά που δεν μπόρεσα να καταλάβω…Ωστόσο χρειάζεται να είσαι ένας δεινός κολυμβητής σαν αυτούς από τη Δήλο για να μην πνιγείς μέσα στο βιβλίο του».
Εκτός από το γνωστό, και αυτό κατά το ήμισυ, «Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά το αυτό μένειν» Υπάρχουν πολλά αξιοπρόσεκτα και πλούσια για τροφή της σκέψης ποιητικά λόγια του Ηράκλειτου, διάβασε και χρησιμοποίησε τα στην καθημερινότητα σου για να πάρεις μια στάλα από την σοφία του μεγάλου φιλόσοφου. Αυτό που προτείνω να βάλεις για τα καλά στην ζωή σου είναι τα τέσσερα θεμελιώδη σημεία της φιλοσοφίας του μεγάλου Ηράκλειτου. Αν μπορέσεις να τα κατανοήσεις, είσαι ήδη στο μονοπάτι της ελευθερίας.
Στοχασμοί Σοφίας του Μεγάλου Ηράκλειτου
> τους καθεύδοντας εργάτας είναι και συνεργούς των εν τωι κόσμωι γινομένων>
αυτοί που κοιμούνται είναι εργάτες και συνεργοί σε όσα γίνονται στον κόσμο
> πάντων, α φέρουσιν ώραι >
Όλα τα πράγματα έρχονται στην ώρα τους.
> όκωσπερ σάρμα είκη κεχυμένων ο κάλλιστος κόσμος >
Σαν σκουπίδια τυχαία χυμένα είναι ο ομορφότερος κόσμος.
> ψυχής έστι λόγος εωυτόν αύξων.>
Η ψυχή έχει κάθε λόγο να αυξάνει τον εαυτό της.
> ανθρώπους μένει αποθανόντας, άσσα ουκ έλπονται ουδέ δοκέουσιν >
Τους ανθρώπους όταν πεθάνουν τους περιμένουν πράγματα που δεν τα ελπίζουν και δεν τα υποθέτουν
> αξύνετοι ακούσαντες κωφοίσιν εοίκασι• φάτις αυτοίσιν μαρτυρεί παρεόντας απείναι. >
οι ανόητοι κι αν ακούσουν με κουφούς μοιάζουν , έχουν τη φήμη πως και παρόντες είναι απόντες
> ψυχής πείρατα ιών ουκ αν εξεύροιο πάσαν επιπορευόμενος οδόν• ούτω βαθύν λόγον έχει. >
Της ψυχής τα πέρατα δεν θα τα βρεις, όποιο δρόμο κι αν πορευθείς, τόσο βαθύ λόγο έχει
> παίδες τα αθύρματα άνδρες γενόμενοι απέρριψαν. >
Παιδικά παιχνίδια οι ανθρώπινες δοξασίες
> είς εμοί μύριοι, εάν άριστος ήι.>
Ο ένας για μένα αξίζει μυριάδες αν είναι άριστος
Περίσσεια θερμότητας σημαίνει περίσσεια κινήσεως και συνειδήσεως.
Περίσσεια ψυχρού, σημαίνει ακινησία και νέκρα
Περίσσεια ψυχρού, σημαίνει ακινησία και νέκρα
Ο Ηράκλειτος θεωρείται ως ένας από του πρωϊμότερους φιλοσόφους αναγνωρίζοντας την παγκοσμιότητα της αλλαγής και ανάπτυξης, διαμέσου εσωτερικών αντιφάσεων. Διαφώνησε με τους Θαλή, Αναξίμανδρο και Πυθαγόρα γύρω από τη φύση της τελικής ουσίας, αλλά αντί αυτής υποστήριζε ότι η φύση των πάντων αποτελεί την αλλαγή την ίδια. Χρησιμοποιεί το πυρ μεταφορικά παρά σαν λύση του υλικού μονισμού. Αυτό οδήγησε στη πεποίθηση ότι η αλλαγή είναι αληθής ενώ η σταθερότητα ψευδής.
Για τον Ηράκλειτο (και την σύγχρονη Κβαντική) τα πάντα βρίσκονται σε «ρευστότητα» όπως αφορίζει με το διάσημο «Τα Πάντα Ρεί»Ο Ηράκλειτος έζησε στην Έφεσο, αθηναϊκή αποικία των παραλίων της Λυδίας στη Μικρά Ασία καταγόμενος από βασιλική οικογένεια. Φαίνεται ότι έζησε απόμακρη ζωή και έτρεφε βαθειά περιφρόνηση για τις μάζες και τους δημοκρατικούς θεσμούς του καιρού του, περιφρόνηση που συνοψίζεται στη φράση του
«εἷς ἐμοὶ μύριοι, εἰ ἄριστος ἦ » …ένας μόνον άνθρωπος αξίζει δέκα χιλιάδες εφ’ όσον είναι ο καλύτερος.Οι ανατρεπτικές φιλοσοφικές του απόψεις και το δύσκολο του χαρακτήρα του δεν ευνόησαν βέβαια τη δημοτικότητά του. Αναφέρεται γι αυτόν ότι έγραφε τους αφορισμούς του σε λεπτά ελάσματα χρυσού πού διατηρούσε στα θησαυροφυλάκια του Ναού, σκέψεις πού θα γίνονταν γνωστές μόνον μετά το θάνατό του. Η φιλοσοφική σκέψη του Ηρακλείτου περιστρέφεται γύρω από τέσσερα θεμελιώδη σημεία.
- Το γίγνεσθαι,
- τον πόλεμο, την αντιπαράθεση μεταξύ των αντιθέσεων,
- τον Λόγο,
- και το πυρ – φωτιά σαν «στοιχείο», σαν φυσική ουσία ταυτόσημη με τη διαφορετικότητα των υπαρχόντων πραγμάτων.
Τα Πάντα Ρεί, μηδέποτε κατά το αυτό μένειν τα πάντα ρέουν και όλα χάνονται, ακατάπαυστα και είναι αυτή η συνεχής μεταβολή πού συνθέτει την ίδια την έννοια του κόσμου, την θεμελιώδη αρχή του, την έσχατη σημασία του. Όπως λέει ο Ηράκλειτος
«Ποταμῷ γὰρ οὐκ ἔστιν ἐμβῆναι δὶς τῷ αὐτῷ καθ” Ἡράκλειτον οὐδὲ θνητῆς οὐσίας δὶς ἅψασθαι κατὰ ἕξιν (τῆς αὐτῆς)· ἀλλ” ὀξύτητι καὶ τάχει μεταβολῆς σκίδνησι καὶ πάλιν συνάγει (μᾶλλον δὲ οὐδὲ πάλιν οὐδ” ὕστερον, ἀλλ” ἅμα συνίσταται καὶ ἀπολείπει) καὶ πρόσεισι καὶ ἄπεισι».…Δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι, κατά τον Ηράκλειτο, ούτε ν” αγγίξουμε δυο φορές μια ουσία θνητή, γιατί σκορπίζεται και πάλι μαζεύεται με την οξύτητα και την ταχύτητα της μεταβολής, (και μάλιστα όχι πάλι, ούτε αργότερα, αλλά ταυτόχρονα εμφανίζεται και χάνεται) και πλησιάζει κι απομακρύνεται.
Το γίγνεσθαι για τον Ηράκλειτο συνιστά την αρχή στην οποία στηρίζεται ο κόσμος πού είναι η αρχή. Αυτή πού είναι ίδια και δεν μεταβάλλεται στο περιβάλλον των μεταβολών όλων των πραγμάτων, είναι η ίδια η μεταβολή. Κάθε πράγμα, πράγματι, βρίσκεται σε κάποιο σημείο της ύπαρξής του, σε μια κατάσταση η οποία αυτή είναι αντίθετη σε όλες τις άλλες, κάθε πράγμα όντας όλο, εκείνο πού δεν είναι το άλλο. Για να είναι κάτι, το κάθε πράγμα απαιτεί το πολλαπλό για να εξάγει την ιδιαιτερότητα του από την αντιπαράθεση με τα άλλα πράγματα.
Αλλά προτού το ερμηνεύσουμε σαν αντανάκλαση στο χρόνο, η μαρτυρία του Ηρακλείτου παράγει μια αίσθηση του γίγνεσθαι ξεκάθαρη. Το γίγνεσθαι, η μετατροπή των πραγμάτων, καθορίζεται από την ίδια την αντιπαράθεση μεταξύ των πραγμάτων, η μεταβολή συμφύεται (απαιτητικά δεσμευμένη) στην αντιπαράθεση των αντιθέτων πραγμάτων.
2> Ο Πόλεμος, η εναντίωση μεταξύ των αντιθέτων. Συνεπώς κάθε πράγμα είναι αυτό πού είναι, διότι κατέχει άλλα πράγματα πού οροθετούν την ουσία, για παράδειγμα ξέρουμε ότι είναι ημέρα γιατί γνωρίζουμε τη νύχτα. Συνεπώς ορίζουμε την ημέρα σαν εκείνο πού αντιτίθεται στη νύχτα, εάν δεν υπήρχε η νύχτα δεν θα μπορούσαμε να ξέρουμε τι είναι η ημέρα. Ο Ηράκλειτος δηλώνει ότι δεν θα υπήρχε φώς δίχως σκοτάδι, υγεία δίχως ασθένεια, χορτασμός δίχως πείνα, κάθε πράγμα προσεγγίζει τον ορισμό του από τη σύγκριση με τα άλλα.
«πόλεμος πατήρ πάντων» είναι ένα επίσης από τα γνωστά ρητά του συνδέεται στην ουσία με το «τα πάντα ρει» καθώς τα πάντα στον Κόσμο είναι σε συνεχή κίνηση και διεργασία = σε πόλεμο.
Κάθε πράγμα για να υπάρχει και να ορισθεί απαιτεί την ύπαρξη και άλλων πραγμάτων κατά τρόπο πού να εκφράζει τη ταυτότητά του σε σύγκριση με τα άλλα. Αυτή η έννοια ορίζεται από τον Ηράκλειτο ως πόλεμος, ή αντίθεση μεταξύ των αντιθέτων, (φλόγα vs πάγος).
Τα πράγματα υπάρχουν και συνεχώς υπεισέρχονται στα άλλα (για παράδειγμα η ημέρα υπεισέρχεται στη νύχτα, το κρύο στη ζέστη, το υγρό στο ξηρό), και είναι αυτή η έριδα πού δημιουργεί εκείνη την απαραίτητη ισορροπία πού διαιωνίζει την ύπαρξη κάθε πράγματος. (σημ. Αν στην δημιουργία δεν υπάρχει πόλεμος, δεν υπάρχει δημιουργία).
3> Ο Λόγος. Ο ύψιστος νόμος πού κυβερνά τον κόσμο, αυτός πού εξισορροπεί τα αντίθετα επιτρέποντας την αρμονία στον κόσμο, ταυτίζεται με την ομιλία, τον λόγο. Σ’ αυτή τη λέξη μπορούν να αποδοθούν πολλαπλές έννοιες: διάλεξη, κρίση, ευφυΐα, νόμος, σκέψη, λογική, κανόνας θεμελιώδης των πάντων, όλες σημασίες πού εξομοιώνονται με την έννοια της κρίσεως πού αντικατοπτρίζει τη λειτουργία του κόσμου σε όλες του τις όψεις.
Ο Ηράκλειτος διαιρεί τους ανθρώπους σε κοιμώμενους και εγερμένους (οι τελευταίοι είναι οι σοφοί, οι λίγοι, οι φλογεροί, ενώ οι πρώτοι οι κοινοί άνθρωποι, η μάζα, οι πολλοί, οι παγωμένοι). Ο νόμος πού εκφράζεται από το λόγο, δηλαδή την κατανόηση των αληθών σχέσεων πού εγκαθίστανται μεταξύ των πραγμάτων, είναι στη διάθεση όλων, αλλά δεν είναι ίδιοι όλοι οι άνθρωποι, μερικοί θεωρούν αυτό το νόμο καλύτερον από άλλους δυνάμει των αντιστοίχων διανοητικών ικανοτήτων.
Όποιος θα είναι σε θέση να κατανοήσει το λόγο περισσότερο θα προσεγγίσει την αλήθεια και την αυθεντική σοφία. Για τον Ηράκλειτο δεν είναι σοφός εκείνος πού γνωρίζει έναν μεγάλο αριθμό πραγμάτων, αλλά εκείνος πού γνωρίζει να συλλέγει καλύτερα από άλλους, τη φύση των σχέσεων πού εγκαθίστανται μεταξύ των πραγμάτων.Η σχέση των ανθρώπων με τον λόγο εκφράζει τη σχέση με την αλήθεια. Ο νόμος και η τάξη των Πάντων είναι μια αιώνια Ομιλία (λόγος) πού προσφέρεται στην ακοή όλων. Οι περισσότεροι την ακροάζονται, αλλά δεν ξέρουν να την ακούσουν. Κάθε ημέρα την ανταμώνουν και πάραυτα δεν την καταλαβαίνουν. Ζουν συνεπώς με το όνειρο, χωριστοί όπως είναι από εκείνο πού είναι «κοινό», δηλαδή το νόμο των Πάντων.
Ο λόγος αντικατοπτρίζει και διασαφηνίζει, τη δομή όλων εκείνων των αντιθέσεων μεταξύ των πραγμάτων πού καθιστούν δυνατό το γίγνεσθαι και την ίδια τη ζωή στο σύμπαν, ο λόγος είναι η ίδια η δομή, ο νόμος πού εκφράζει το σύνολο των σχέσεων. Όλα τα πράγματα του κόσμου, όπως είδαμε, εξομοιούνται από την αντίθεση, δηλαδή από τις απαραίτητες σχέσεις πού εγκαθίστανται μεταξύ τους, ο λόγος αντιπροσωπεύει το σταθερό σύνολο αυτών των σχέσεων, τον ίδιο τους τον χάρτη.
Δεν υπάρχει τίποτα μόνιμο, εκτός από την αλλαγή. Ηράκλειτος |
Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, από το πυρ ελευθερώνονται αέρια, τα αέρια γίνονται νερό, το νερό μόλις εξατμιστεί, αφήνει υπολείμματα πού πηγαίνουν να συνθέσουν όλα τα στερεά. Αυτή η ιδέα της φωτιάς, ως στοιχείου καταστρεπτικού και δημιουργικού, θα συνεχιστεί αργότερα από τους στωϊκούς, μαζί με την έννοια του λόγου.
Όταν ο Σωκράτης διάβασε το έργο του Ηράκλειτου, είπε: «αυτά που κατάλαβα είναι σπουδαία, νομίζω όμως ότι είναι εξίσου σπουδαία και αυτά που δεν μπόρεσα να καταλάβω…Ωστόσο χρειάζεται να είσαι ένας δεινός κολυμβητής σαν αυτούς από τη Δήλο για να μην πνιγείς μέσα στο βιβλίο του».
Εκτός από το γνωστό, και αυτό κατά το ήμισυ, «Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά το αυτό μένειν» Υπάρχουν πολλά αξιοπρόσεκτα και πλούσια για τροφή της σκέψης ποιητικά λόγια του Ηράκλειτου, διάβασε και χρησιμοποίησε τα στην καθημερινότητα σου για να πάρεις μια στάλα από την σοφία του μεγάλου φιλόσοφου. Αυτό που προτείνω να βάλεις για τα καλά στην ζωή σου είναι τα τέσσερα θεμελιώδη σημεία της φιλοσοφίας του μεγάλου Ηράκλειτου. Αν μπορέσεις να τα κατανοήσεις, είσαι ήδη στο μονοπάτι της ελευθερίας.
Στοχασμοί Σοφίας του Μεγάλου Ηράκλειτου
> τους καθεύδοντας εργάτας είναι και συνεργούς των εν τωι κόσμωι γινομένων>
αυτοί που κοιμούνται είναι εργάτες και συνεργοί σε όσα γίνονται στον κόσμο
> πάντων, α φέρουσιν ώραι >
Όλα τα πράγματα έρχονται στην ώρα τους.
> όκωσπερ σάρμα είκη κεχυμένων ο κάλλιστος κόσμος >
Σαν σκουπίδια τυχαία χυμένα είναι ο ομορφότερος κόσμος.
> ψυχής έστι λόγος εωυτόν αύξων.>
Η ψυχή έχει κάθε λόγο να αυξάνει τον εαυτό της.
> ανθρώπους μένει αποθανόντας, άσσα ουκ έλπονται ουδέ δοκέουσιν >
Τους ανθρώπους όταν πεθάνουν τους περιμένουν πράγματα που δεν τα ελπίζουν και δεν τα υποθέτουν
> αξύνετοι ακούσαντες κωφοίσιν εοίκασι• φάτις αυτοίσιν μαρτυρεί παρεόντας απείναι. >
οι ανόητοι κι αν ακούσουν με κουφούς μοιάζουν , έχουν τη φήμη πως και παρόντες είναι απόντες
> ψυχής πείρατα ιών ουκ αν εξεύροιο πάσαν επιπορευόμενος οδόν• ούτω βαθύν λόγον έχει. >
Της ψυχής τα πέρατα δεν θα τα βρεις, όποιο δρόμο κι αν πορευθείς, τόσο βαθύ λόγο έχει
> παίδες τα αθύρματα άνδρες γενόμενοι απέρριψαν. >
Παιδικά παιχνίδια οι ανθρώπινες δοξασίες
> είς εμοί μύριοι, εάν άριστος ήι.>
Ο ένας για μένα αξίζει μυριάδες αν είναι άριστος
Η τέχνη της αρωματοποιίας στην Αρχαία Ελλάδα
Αρχαία Αρώματα: τα είδη και οι μέθοδοι επεξεργασίας
Η αρωματοποιία αποτελούσε έναν κλάδο ξεχωριστό, που απαιτούσε δεξιοτεχνία, εφευρετικότητα, αλλά και την απαραίτητη μυστικότητα. Επρόκειτο για μια σπουδαία τέχνη για την οποία γράφτηκαν ποικίλα αρχαία συγγράμματα, με περιεχόμενο θεραπευτικό, καλλωπιστικό και επικουρικό. Οι αρχαίοι διέκριναν τα αρώματα σε δύο κατηγορίες. Σε αυτά που βρίσκονταν σε υγρή κατάσταση, τα έλαια, και στα παχύρρευστα και στερεά, τις αλοιφές. Τα ρήματα που χρησιμοποιούσαν αντίστοιχα ήταν το χρίω και το αλείφω, ενώ συναντάται επίσης το ξεραλοίφειν για επάλειψη σε στεγνό και όχι υγρό σώμα. Τα αρωματικά έλαια χαρακτηρίζονται ως ευώδη.
Η αρωματοποιία αποτελούσε έναν κλάδο ξεχωριστό, που απαιτούσε δεξιοτεχνία, εφευρετικότητα, αλλά και την απαραίτητη μυστικότητα. Επρόκειτο για μια σπουδαία τέχνη για την οποία γράφτηκαν ποικίλα αρχαία συγγράμματα, με περιεχόμενο θεραπευτικό, καλλωπιστικό και επικουρικό. Οι αρχαίοι διέκριναν τα αρώματα σε δύο κατηγορίες. Σε αυτά που βρίσκονταν σε υγρή κατάσταση, τα έλαια, και στα παχύρρευστα και στερεά, τις αλοιφές. Τα ρήματα που χρησιμοποιούσαν αντίστοιχα ήταν το χρίω και το αλείφω, ενώ συναντάται επίσης το ξεραλοίφειν για επάλειψη σε στεγνό και όχι υγρό σώμα. Τα αρωματικά έλαια χαρακτηρίζονται ως ευώδη.
Αρχιμήδης: Η αρχαία ελληνική ρηματική φράση «εύρηκα - εύρηκα»
Ο
μαθηματικός, φιλόσοφος, φυσικός και μηχανικός Αρχιμήδης ήταν ένα από τα
μεγαλοφυή πνεύματα που γνώρισε στην πορεία της η ανθρωπότητα. Σίγουρο
θεωρείται ότι ο Αρχιμήδης γεννήθηκε στις Συρακούσες περί το 285 π.Χ. και
πιθανόν είχε πατέρα τον αστρονόμο Φειδία.
Έκανε
τα πρώτα βήματα για το μαθηματικό υπολογισμό επιφανειών με ακανόνιστο
περίγραμμα και συμμετρικών εκ περιστροφής σωμάτων, μέθοδος που
εξελίχθηκε, τεκμηριώθηκε και ονομάστηκε στη σύγχρονη εποχή Ολοκληρωτικός
Λογισμός, υπολόγισε μία προσεγγιστική τιμή για τον άρρητο αριθμό π,
διατύπωσε το νόμο της Μηχανικής για τους μοχλούς και, αντιλαμβανόμενος
τις απεριόριστες προεκτάσεις του, γενίκευσε την εφαρμογή λέγοντας «Δος μοι πα στω και ταν γαν κινάσω»
(δώσε μου σημείο να στηριχθώ και θα κινήσω τη Γη). Διατύπωσε επίσης την
ομώνυμη αρχή για την άνωση του νερού, κατασκεύασε διάφορες μηχανές, ένα
τύπο πολύσπαστου, τον κοχλία, μία αντλητική μηχανή με την «αρχιμήδειον
έλικα» κ.ά.
Η
αρχαία Ελληνική ρηματική φράση «εύρηκα - εύρηκα» (αρχαία: εὕρηκα) είναι
η πασίγνωστη ιστορική αναφώνηση του Αρχιμήδη (287 π.Χ.-212 π.Χ.)που
λέγεται ότι όταν ανακάλυψε την γνωστή Αρχή περί της άνωσης τόσο πολύ
είχε ενθουσιασθεί που εξήλθε στο δρόμο γυμνός και τρέχοντας επαναλάμβανε
συνεχώς αυτή τη φράση.
Η ιστορία του γεγονότος αυτού έχει ως εξής:
Μία μέρα, ο βασιλιάς Ιέρων Α' των Συρακουσών παρήγγειλε στο μεγαλύτερο καλλιτέχνη της πόλης να του φτιάξει μία κορώνα από καθαρό χρυσάφι. Όταν ο βασιλιάς πήρε την κορώνα, άρχισαν να διαδίδονται φήμες πως ο καλλιτέχνης τον είχε κοροϊδέψει, παίρνοντας ένα μέρος από το χρυσάφι και αντικαθιστώντας το με άλλο μέταλλο.Ωστόσο, η τελειωμένη κορώνα είχε το ίδιο βάρος με το χρυσάφι του βασιλιά. Ο βασιλιάς κάλεσε τότε τον Αρχιμήδη να εξετάσει το ζήτημα. Στα πειράματά του, ο Αρχιμήδης βρήκε το νόμο του ειδικού βάρους. Ανακάλυψε πως όταν ένα στερεό σώμα μπει μέσα σε υγρό χάνει τόσο βάρος όσο είναι το βάρος του όγκου του νερού που εκτοπίζει.Ο Αρχιμήδης επινόησε το σύστημα να παίρνει το ειδικό βάρος των στερεών σωμάτων. Ζύγιζε πρώτα το στερεό στον αέρα και έπειτα το ζύγιζε μέσα στο νερό. Και αφού το στερεό ζύγιζε λιγότερο μέσα στο νερό, αφαιρούσε το βάρος που είχε μέσα στο νερό από το βάρος που είχε στον αέρα.Τέλος, διαιρούσε το βάρος του στερεού σώματος στον αέρα με την απώλεια βάρους που είχε το σώμα μέσα στο νερό. Έμαθε έτσι, πως ένας δοσμένος όγκος από χρυσάφι ζυγίζει 19,3 φορές τον ίσο όγκο νερού.Όμως, καθώς δεν μπόρεσε να προχωρήσει περισσότερο στο πρόβλημα της βασιλικής κορώνας, ο Αρχιμήδης σηκώθηκε να πάει στα λουτρά για να ξεκουραστεί. Εκεί βρήκε τη λύση. Μέσα στον ενθουσιασμό του βγήκε από το λουτρό γυμνός στο δρόμο φωνάζοντας: "Εύρηκα! Εύρηκα!".Ο Αρχιμήδης γύρισε στο σπίτι του, ζύγισε την κορώνα στον αέρα και ύστερα τη ζύγισε μέσα στο νερό. Με τη μέθοδο αυτή βρήκε το ειδικό βάρος της κορώνας. Το ειδικό βάρος της δεν ήτανε 19,3. Δεν μπορούσε, λοιπόν, η κορώνα να είναι από καθαρό χρυσάφι. Ο Αρχιμήδης απέδειξε πως ο καλλιτέχνης ήταν απατεώνας.
Σ'
αυτό το ιστορικό περιστατικό αποδίδεται σήμερα όλη η ουσία της
Ανακριτικής. Και μάλιστα θεωρείται η πρώτη αναμφισβήτητα προσπάθεια που
έγινε για τον σκοπό της αποκάλυψης εγκλήματος με προσφυγή σε
επιστημονικές γνώσεις και εν προκειμένω του Αρχιμήδη, που ενήργησε ως
πραγματογνώμων.
Οι Διόσκουροι, Κάστωρ και Πολυδεύκης
«Όταν οι μαύρες θύελλες σηκώνουν μαυρισμένα κύματα, οι άνθρωποι στέκουν όρθιοι στην πλώρη και προσεύχονται στα θεϊκά παιδιά του Δία και σφάζουν άσπρα αρνιά. Τότε αμέσως γαληνεύουν τα κύματα της αφρισμένης θάλασσας και ο διάπλους γίνεται εύκολος και ακίνδυνος».
Ομηρικός ύμνος
Σύμφωνα με τον μύθο, οι δίδυμοι ήρωες Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης, γεννηθήκαν στον Ταΰγετο, το μεγάλο βουνό της Σπάρτης και του Ταινάρου, έτσι είναι κατεξοχήν ήρωες δωρικής καταγωγής.Στην Σπάρτη, ο βασιλιάς Τυνδάρεως, είχε για γυναίκα του την πανέμορφη Λήδα, κόρη του βασιλιά τής Αιτωλίας, Θέστιου. Η Λήδα έσμιξε με τον Δία κι απέκτησε μαζί του δύο παιδιά, την Ελένη, πού ήταν ωραία σαν θεά και τον Πολυδεύκη τον τρανό ήρωα. Με τον βασιλιά Τυνδάρεω η Λήδα είχε άλλα δύο παιδιά, την Κλυταιμνήστρα, και τον Κάστορα. Ο Πολυδεύκης πήρε απ” τον πατέρα του θεό Δία την αθανασία, μα ο αδελφός του, ο Κάστορας, παρέμεινε θνητός, επειδή ήταν γιος του θνητού βασιλιά. Έγιναν και οι δύο τους μεγάλοι και τρανοί, κανένας δε μπορούσε να παραβγεί με τον Κάστορα, στη μαστοριά του να οδηγάει το άρμα, όπου κατάφερνε να δαμάσει και τα πιο ατίθασα άλογα. Ο δε Πολυδεύκης ήτανε γενναίος πρωταθλητής στην πυγμαχία. Οι δυο τους δεν αποχωρίστηκαν ποτέ μεταξύ τους γιατί τους ένωνε φλογερή αγάπη.
Οι Διόσκουροι πήραν μέρος σε πολλά μεγάλα κατορθώματα των Ελλήνων ηρώων, πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία και διακρίθηκαν ιδιαίτερα εναντίον του βασιλιά των Βεβρύκων, Αμύκου, τον οποίο νίκησε ο Πολυδεύκης τρέποντας έτσι σε φυγή όλους τους Βέβρυκες. Όταν ο Θησέας και ο Πειρίθους κατέβηκαν στον Κάτω Κόσμο προκειμένου να αρπάξουν την Περσεφόνη, οι Διόσκουροι ξεκίνησαν εκστρατεία εναντίον της Αθήνας, διεκδικώντας την αδελφή τους Ελένη, την οποία ο Θησέας είχε απαγάγει και την είχε φυλακίσει στο οχυρό των Αφιδνών στην Λακωνία. Έτσι, ενώ έλειπε ο Θησέας ελευθέρωσαν την αδελφή τους και πήραν την μητέρα του Θησέα, Αίθρα, αιχμάλωτη στη Σπάρτη. Επιπλέον, απομάκρυναν από το θρόνο της Αθήνας, τους γιους του Θησέα και τους αντικατέστησαν με τον διεκδικητή της βασιλείας Μενεσθέα.
Οι Διόσκουροι είχαν δύο ξαδέλφια, το Λυγκέα και τον Ίδα, πού ήταν παιδιά του βασιλιά τής Μεσσηνίας, Αφαρέα. Ο Ίδας ήταν ατρόμητος πολεμιστής και ο αδελφός του, ο Λυγκέας, ήταν ονομαστός για τη δύναμη της ματιάς του· μπορούσε να δει ακόμα και κάτω απ” τη γη. Οι Διόσκουροι μαζί με αυτά τα Μεσσήνια ξαδέλφια τους κάνανε πολλούς άθλους μαζί. Κάποτε, κι οι τέσσερις άρπαξαν, από την Αρκαδία, ένα κοπάδι βόδια κι αποφάσισαν να τα μοιράσουν συναμεταξύ τους. Τη μοιρασιά θα την έκανε ο Ιδας. Αυτός όμως θέλησε να βάλει στο χέρι ολάκερο το κοπάδι μαζί με τον αδελφό του και σοφίστηκε μια πονηριά: Έκοψε στα τέσσερα ένα βόδι. έδωκε στον καθέναν από ένα κομμάτι και πρότεινε να πάρει το μισό κοπάδι εκείνος πού θα καταβροχθίσει πρώτος το μεράδι του, και τ” άλλο μισό να πέσει σε εκείνον που θα έρθει δεύτερος. Ο Ίδας έφαγε πρώτος το κομμάτι του και βόηθησε και τον Λυγκέα να φάει το δικό του. Ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης οργίστηκαν τρομερά σαν είδαν ότι τούς γέλασε ο Ίδας κι αποφασίσανε να εκδικηθούνε τα ξαδέρφια τους, που ως τότε είχανε μαζί τους ακλόνητη φιλία. Έκαναν επιδρομή στη Μεσσηνία κι άρπαξαν, όχι μονάχα το κοπάδι που είχανε πάρει απ” την Αρκαδία, αλλά και μερικά απ” τα κοπάδια του Ίδα και του Λυγκέα. Δεν αρκεστήκανε όμως σ” αυτά, αλλά τους κλέψανε και τις αρραβωνιαστικιές τους.
Οι Διόσκουροι ήξεραν ότι ο Ίδας και ο Λυγκέας δεν θα τους συχωρέσουν για αυτά που τους έκαναν, κι αποφασίσαμε να κρυφτούν στο κούφωμα ενός πελώριου δέντρου και να περιμένουν εκεί, ώσπου ν” αρχίσουν τα ξαδέρφια τους να τους κυνηγούν. Θέλαν να τους ριχτούνε αναπάντεχα, γιατί σκιαζόντουσαν να πιάσουν μάχη με τον υπερδύναμο Ίδα που, κάποτε, τόλμησε να παλέψει για μια γυναίκα, ακόμα και με τον θεό Απόλλωνα. Δεν μπόρεσαν όμως να κρυφτούμε από τα διαπεραστικά μάτια Λυγκέα, που τους διέκρινε μέσα στην κουφάλα του δέντρου, πάνω από τις κορυφές του Ταΰγετου. Ο Ίδας και ο Λυγκέας όρμησαν πάνω στους Διόσκουρους. Προτού ακόμα καταφέρουν να βγουν απ” τον κρυψώνα, ο Ίδας έριξε το κοντάρι του στο δέντρο και πλήγωσε κατάστηθα τον Κάστορα. Ο Πολυδεύκης χίμηξε επάνω τους. Οι Αφαρείδες δεν μπόρεσαν να τα βγάλουν μαζί του και το βάλαν στα πόδια. Ο Πολυδεύκης τους έφτασε κάπου κοντά στον τάφο των γονιών τους. Σκότωσε τον Λυγκέα κι άρχισε να παλεύει, για ζωή ή για θάνατο, με τον Ίδα. Ο μέγιστος Δίας τότε παρενέβη για να σταματήσει την μάχη, ρίχνοντας ένα αστροπελέκι που έκανε στάχτη και τον Ίδα, και το κουφάρι του Λυγκέα.
Ο Πολυδεύκης γύρισε εκεί πού κείτονταν θανάσιμα λαβωμένος ο Κάστορας κι έκλαψε πικρά σαν είδε τον θάνατο να τους χωρίζει. Παρακάλεσε τον πατέρα του τον Δία, να τον αφήσει να πεθάνει μαζί με τον αγαπημένο αδελφό του. Ο Δίας φανερώθηκε τότε στο γιο του και τον έβαλε να διαλέξει: Ή να ζήσει παντοτινά νέος ανάμεσα στους φωτεινούς θεούς του Ολύμπου ή να ζήσει για πάντα με τον αδελφό του τη μια μέρα στο ζοφερό βασίλειο του Άδη, και την άλλη στον Όλυμπο. Ο Πολυδεύκης δεν θέλησε να χωριστεί από τον αδερφό του. Και έτσι μοιράστηκε την τύχη του.Από τότε, τα δυο αυτά αδέλφια πλανιούνται την μια μέρα στους σκοτεινούς κάμπους του βασιλείου του Άδη και την άλλη, ζούνε μαζί τούς θεούς στα παλάτια του ηγέτη των θεών, Δία.
Οι Λάκωνες Διόσκουροι, τα δύο θρυλικά αδέλφια, λατρεύτηκαν από τους πολλούς Έλληνες ως θεοί. Ο αρχαίος ποιητής Πίνδαρος αναφέρει ότι οι δύο αδελφοί ζούσαν στη Θεράπνη, κάτω από τη γη. Τους είχαν σε περίοπτη θέση όσο αφορά τη λατρεία, όταν βαδίζανε να συναντήσουν τον εχθρό τραγουδούσαν έναν παιάνα προς τιμή των Διόσκουρων. Οι Έλληνες λάτρευσαν τους αδελφούς Διόσκουρους σαν θεούς του φωτός, και τους τίμησαν για τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή τους. Έγιναν προστάτες όλων των ανθρώπων, απ” όλους τούς κινδύνους, ήταν οι σωτήρες τους, ενώ παράλληλα ήταν μαζί και προστάτες των καραβιών και των ναυτικών. Γενικά, η λατρεία των Διόσκουρων κυρίως γινόταν στην Πελοπόννησο, τα Κύθηρα, την Κέρκυρα, την Αθήνα την Μεγάλη Ελλάδα, την Κυρηναϊκή. Οι λατρεία τους μεταφέρθηκε και στην Ιταλία. Οι Ρωμαίοι τους είχαν για προστάτες του στρατού, τα δύο αδέλφια, τους προστάτευαν κατά την διάρκεια των μαχών, ενώ είχε κτισθεί και ναός προς τιμήν τους (Tempio dei Dioscuri) στην περιοχή της Ρωμαϊκής Αγοράς, στην Ρώμη, μετά την νίκη των Ρωμαίων στην μάχη της λίμνης Ρηγίλλης κατά των Ετρούσκων, το 498 π.Χ.
Τέλος, το όνομα του αστερισμού των Διδύμων, το έδωσε η παράδοση από τα βάθη της αρχαιότητας, καθώς αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποιο αστρονόμο ή συγγραφέα της αρχαιότητας. Για τους αρχαίους Έλληνες (και Ρωμαίους) ήταν οι Διόσκουροι, οι δίδυμοι γιοι του Διός και της Λήδας, που μεταφέρθηκαν στον ουρανό από τον πατέρα τους Δία σε ανταμοιβή της αδελφικής αγάπης που επέδειξαν επί της γης. Είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που έχει θεσπίσει η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι βόρειος αστερισμός του Ζωδιακού Κύκλου, Και συνορεύει με τους αστερισμούς Ηνίοχο, Ταύρο, Ωρίωνα, Μονόκερω, Μικρό Κύνα, Καρκίνο και Λύγκα.
Ο θρυλικοί Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης θα συμβολίζουν για πάντα: Την αδελφική αγάπη, την αρετή, τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή…
Ομηρικός ύμνος
Σύμφωνα με τον μύθο, οι δίδυμοι ήρωες Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης, γεννηθήκαν στον Ταΰγετο, το μεγάλο βουνό της Σπάρτης και του Ταινάρου, έτσι είναι κατεξοχήν ήρωες δωρικής καταγωγής.Στην Σπάρτη, ο βασιλιάς Τυνδάρεως, είχε για γυναίκα του την πανέμορφη Λήδα, κόρη του βασιλιά τής Αιτωλίας, Θέστιου. Η Λήδα έσμιξε με τον Δία κι απέκτησε μαζί του δύο παιδιά, την Ελένη, πού ήταν ωραία σαν θεά και τον Πολυδεύκη τον τρανό ήρωα. Με τον βασιλιά Τυνδάρεω η Λήδα είχε άλλα δύο παιδιά, την Κλυταιμνήστρα, και τον Κάστορα. Ο Πολυδεύκης πήρε απ” τον πατέρα του θεό Δία την αθανασία, μα ο αδελφός του, ο Κάστορας, παρέμεινε θνητός, επειδή ήταν γιος του θνητού βασιλιά. Έγιναν και οι δύο τους μεγάλοι και τρανοί, κανένας δε μπορούσε να παραβγεί με τον Κάστορα, στη μαστοριά του να οδηγάει το άρμα, όπου κατάφερνε να δαμάσει και τα πιο ατίθασα άλογα. Ο δε Πολυδεύκης ήτανε γενναίος πρωταθλητής στην πυγμαχία. Οι δυο τους δεν αποχωρίστηκαν ποτέ μεταξύ τους γιατί τους ένωνε φλογερή αγάπη.
Οι Διόσκουροι πήραν μέρος σε πολλά μεγάλα κατορθώματα των Ελλήνων ηρώων, πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία και διακρίθηκαν ιδιαίτερα εναντίον του βασιλιά των Βεβρύκων, Αμύκου, τον οποίο νίκησε ο Πολυδεύκης τρέποντας έτσι σε φυγή όλους τους Βέβρυκες. Όταν ο Θησέας και ο Πειρίθους κατέβηκαν στον Κάτω Κόσμο προκειμένου να αρπάξουν την Περσεφόνη, οι Διόσκουροι ξεκίνησαν εκστρατεία εναντίον της Αθήνας, διεκδικώντας την αδελφή τους Ελένη, την οποία ο Θησέας είχε απαγάγει και την είχε φυλακίσει στο οχυρό των Αφιδνών στην Λακωνία. Έτσι, ενώ έλειπε ο Θησέας ελευθέρωσαν την αδελφή τους και πήραν την μητέρα του Θησέα, Αίθρα, αιχμάλωτη στη Σπάρτη. Επιπλέον, απομάκρυναν από το θρόνο της Αθήνας, τους γιους του Θησέα και τους αντικατέστησαν με τον διεκδικητή της βασιλείας Μενεσθέα.
Οι Διόσκουροι είχαν δύο ξαδέλφια, το Λυγκέα και τον Ίδα, πού ήταν παιδιά του βασιλιά τής Μεσσηνίας, Αφαρέα. Ο Ίδας ήταν ατρόμητος πολεμιστής και ο αδελφός του, ο Λυγκέας, ήταν ονομαστός για τη δύναμη της ματιάς του· μπορούσε να δει ακόμα και κάτω απ” τη γη. Οι Διόσκουροι μαζί με αυτά τα Μεσσήνια ξαδέλφια τους κάνανε πολλούς άθλους μαζί. Κάποτε, κι οι τέσσερις άρπαξαν, από την Αρκαδία, ένα κοπάδι βόδια κι αποφάσισαν να τα μοιράσουν συναμεταξύ τους. Τη μοιρασιά θα την έκανε ο Ιδας. Αυτός όμως θέλησε να βάλει στο χέρι ολάκερο το κοπάδι μαζί με τον αδελφό του και σοφίστηκε μια πονηριά: Έκοψε στα τέσσερα ένα βόδι. έδωκε στον καθέναν από ένα κομμάτι και πρότεινε να πάρει το μισό κοπάδι εκείνος πού θα καταβροχθίσει πρώτος το μεράδι του, και τ” άλλο μισό να πέσει σε εκείνον που θα έρθει δεύτερος. Ο Ίδας έφαγε πρώτος το κομμάτι του και βόηθησε και τον Λυγκέα να φάει το δικό του. Ο Κάστορας και ο Πολυδεύκης οργίστηκαν τρομερά σαν είδαν ότι τούς γέλασε ο Ίδας κι αποφασίσανε να εκδικηθούνε τα ξαδέρφια τους, που ως τότε είχανε μαζί τους ακλόνητη φιλία. Έκαναν επιδρομή στη Μεσσηνία κι άρπαξαν, όχι μονάχα το κοπάδι που είχανε πάρει απ” την Αρκαδία, αλλά και μερικά απ” τα κοπάδια του Ίδα και του Λυγκέα. Δεν αρκεστήκανε όμως σ” αυτά, αλλά τους κλέψανε και τις αρραβωνιαστικιές τους.
Οι Διόσκουροι ήξεραν ότι ο Ίδας και ο Λυγκέας δεν θα τους συχωρέσουν για αυτά που τους έκαναν, κι αποφασίσαμε να κρυφτούν στο κούφωμα ενός πελώριου δέντρου και να περιμένουν εκεί, ώσπου ν” αρχίσουν τα ξαδέρφια τους να τους κυνηγούν. Θέλαν να τους ριχτούνε αναπάντεχα, γιατί σκιαζόντουσαν να πιάσουν μάχη με τον υπερδύναμο Ίδα που, κάποτε, τόλμησε να παλέψει για μια γυναίκα, ακόμα και με τον θεό Απόλλωνα. Δεν μπόρεσαν όμως να κρυφτούμε από τα διαπεραστικά μάτια Λυγκέα, που τους διέκρινε μέσα στην κουφάλα του δέντρου, πάνω από τις κορυφές του Ταΰγετου. Ο Ίδας και ο Λυγκέας όρμησαν πάνω στους Διόσκουρους. Προτού ακόμα καταφέρουν να βγουν απ” τον κρυψώνα, ο Ίδας έριξε το κοντάρι του στο δέντρο και πλήγωσε κατάστηθα τον Κάστορα. Ο Πολυδεύκης χίμηξε επάνω τους. Οι Αφαρείδες δεν μπόρεσαν να τα βγάλουν μαζί του και το βάλαν στα πόδια. Ο Πολυδεύκης τους έφτασε κάπου κοντά στον τάφο των γονιών τους. Σκότωσε τον Λυγκέα κι άρχισε να παλεύει, για ζωή ή για θάνατο, με τον Ίδα. Ο μέγιστος Δίας τότε παρενέβη για να σταματήσει την μάχη, ρίχνοντας ένα αστροπελέκι που έκανε στάχτη και τον Ίδα, και το κουφάρι του Λυγκέα.
Ο Πολυδεύκης γύρισε εκεί πού κείτονταν θανάσιμα λαβωμένος ο Κάστορας κι έκλαψε πικρά σαν είδε τον θάνατο να τους χωρίζει. Παρακάλεσε τον πατέρα του τον Δία, να τον αφήσει να πεθάνει μαζί με τον αγαπημένο αδελφό του. Ο Δίας φανερώθηκε τότε στο γιο του και τον έβαλε να διαλέξει: Ή να ζήσει παντοτινά νέος ανάμεσα στους φωτεινούς θεούς του Ολύμπου ή να ζήσει για πάντα με τον αδελφό του τη μια μέρα στο ζοφερό βασίλειο του Άδη, και την άλλη στον Όλυμπο. Ο Πολυδεύκης δεν θέλησε να χωριστεί από τον αδερφό του. Και έτσι μοιράστηκε την τύχη του.Από τότε, τα δυο αυτά αδέλφια πλανιούνται την μια μέρα στους σκοτεινούς κάμπους του βασιλείου του Άδη και την άλλη, ζούνε μαζί τούς θεούς στα παλάτια του ηγέτη των θεών, Δία.
Οι Λάκωνες Διόσκουροι, τα δύο θρυλικά αδέλφια, λατρεύτηκαν από τους πολλούς Έλληνες ως θεοί. Ο αρχαίος ποιητής Πίνδαρος αναφέρει ότι οι δύο αδελφοί ζούσαν στη Θεράπνη, κάτω από τη γη. Τους είχαν σε περίοπτη θέση όσο αφορά τη λατρεία, όταν βαδίζανε να συναντήσουν τον εχθρό τραγουδούσαν έναν παιάνα προς τιμή των Διόσκουρων. Οι Έλληνες λάτρευσαν τους αδελφούς Διόσκουρους σαν θεούς του φωτός, και τους τίμησαν για τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή τους. Έγιναν προστάτες όλων των ανθρώπων, απ” όλους τούς κινδύνους, ήταν οι σωτήρες τους, ενώ παράλληλα ήταν μαζί και προστάτες των καραβιών και των ναυτικών. Γενικά, η λατρεία των Διόσκουρων κυρίως γινόταν στην Πελοπόννησο, τα Κύθηρα, την Κέρκυρα, την Αθήνα την Μεγάλη Ελλάδα, την Κυρηναϊκή. Οι λατρεία τους μεταφέρθηκε και στην Ιταλία. Οι Ρωμαίοι τους είχαν για προστάτες του στρατού, τα δύο αδέλφια, τους προστάτευαν κατά την διάρκεια των μαχών, ενώ είχε κτισθεί και ναός προς τιμήν τους (Tempio dei Dioscuri) στην περιοχή της Ρωμαϊκής Αγοράς, στην Ρώμη, μετά την νίκη των Ρωμαίων στην μάχη της λίμνης Ρηγίλλης κατά των Ετρούσκων, το 498 π.Χ.
Τέλος, το όνομα του αστερισμού των Διδύμων, το έδωσε η παράδοση από τα βάθη της αρχαιότητας, καθώς αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποιο αστρονόμο ή συγγραφέα της αρχαιότητας. Για τους αρχαίους Έλληνες (και Ρωμαίους) ήταν οι Διόσκουροι, οι δίδυμοι γιοι του Διός και της Λήδας, που μεταφέρθηκαν στον ουρανό από τον πατέρα τους Δία σε ανταμοιβή της αδελφικής αγάπης που επέδειξαν επί της γης. Είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που έχει θεσπίσει η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι βόρειος αστερισμός του Ζωδιακού Κύκλου, Και συνορεύει με τους αστερισμούς Ηνίοχο, Ταύρο, Ωρίωνα, Μονόκερω, Μικρό Κύνα, Καρκίνο και Λύγκα.
Ο θρυλικοί Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης θα συμβολίζουν για πάντα: Την αδελφική αγάπη, την αρετή, τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή…
Πραξικόπημα στην Αρχαία Αθήνα
Μετά την καταστροφική εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία (415-413πΧ), το δημοκρατικό πολίτευμα στην Αθήνα άρχισε να κλονίζεται. Οι πλούσιοι κάτοικοί της, που επωμίζονταν τις δαπάνες του πολέμου, αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσχέρειες και σχεδίαζαν την ανατροπή του και την εγκαθίδρυση ολιγαρχικού πολιτεύματος. Δεν δίσταζαν, μάλιστα, να καταφύγουν στην τρομοκρατία, για να πετύχουν τον σκοπό τους. Επιφανείς ηγέτες των δημοκρατικών, όπως ο Ανδροκλής, δολοφονήθηκαν από ομάδες νεαρών αριστοκρατών.
Οι συνωμότες κέρδισαν αρχικά την Εκκλησία του Δήμου, όταν ανακοίνωσαν ότι η Περσία ήταν διατεθειμένη να βοηθήσει οικονομικά την Αθήνα με την μεσολάβηση του Αλκιβιάδη. Όταν, όμως, αυτός δεν τήρησε τις υποσχέσεις του, οι ολιγαρχικοί δεν μπορούσαν να κάνουν πίσω, σε μια Αθήνα που βρισκόταν σε έκρυθμη κατάσταση. Συγκάλεσαν την Εκκλησία του Δήμου και πρότειναν να δημιουργηθεί με μικτό σύστημα διορισμού και εκλογής η Βουλή των 400, που θα είχε απόλυτες εξουσίες, ενόσω διαρκούσε ο πόλεμος. Η Βουλή αυτή θα μπορούσε να συμβουλεύεται ένα σώμα 5.000 πολιτών, όποτε το θεωρούσε αναγκαίο.
Οι 400, που αποτελούνταν κυρίως από ακραίους ολιγαρχικούς, δεν ήταν διατεθειμένοι να μοιραστούν την εξουσία με τους πεντακισχιλίους. Επέβαλαν τη θέλησή τους και διέλυσαν τη δημοκρατικά εκλεγμένη Βουλή των 500. Η κατάλυση της Δημοκρατίας είχε επιτελεσθεί.
Στην Αθήνα, η νέα ολιγαρχική διακυβέρνηση υπέφερε εξ αρχής από εσωτερικά προβλήματα, καθώς στους κόλπους της ξέσπασε διαμάχη μεταξύ μετριοπαθών και ακραίων στοιχείων. Οι μετριοπαθείς, με αρχηγό τον Θηραμένη, ζητούσαν την αντικατάσταση των 400 με ένα διευρυμένο ολιγαρχικό σώμα των 5.000, στο οποίο θα συμμετείχαν και εκπρόσωποι από τις κατώτερες τάξεις (ζευγίτες και άνω). Ευρισκόμενοι υπό πίεση, οι ακραίοι ολιγαρχικοί υπό τον Φρύνιχο ήταν έτοιμοι να συνάψουν ειρήνη με τους Σπαρτιάτες, θυσιάζοντας την ηγεμονία, ακόμη και την ανεξαρτησία της πόλης. Παράλληλα, άρχισαν να τειχίζουν την Ηιετιώνεια χερσόνησο (σημερινή Δραπετσώνα), στην είσοδο του Πειραιά. Οι διαδόσεις του Θηραμένη, ότι το οχυρό προοριζόταν να διευκολύνει την απόβαση των Σπαρτιατών, προκάλεσε την αντίδραση των οπλιτών, οι οποίοι το κατεδάφισαν. Θύμα των διαδόσεων αυτών έπεσε και ο Φρύνιχος, ο οποίος δολοφονήθηκε.
Μετά την εξέλιξη αυτή, οι μετριοπαθείς ολιγαρχικοί πήραν το πάνω χέρι και εγκατέστησαν την «αρχή των 5.000» τον Σεπτέμβριο του 411 π.Χ. Ο Θουκυδίδης εγκωμιάζει το νέο πολίτευμα, που αποτελούσε συνδυασμό ολιγαρχικών και δημοκρατικών στοιχείων. Από τους ηγέτες των ακραίων ολιγαρχικών, ο Αντιφών καταδικάσθηκε σε θάνατο και ήπιε το κώνειο, ενώ o Πείσανδρος κατέφυγε στους Σπαρτιάτες. Η δημοκρατία στην Αθήνα αποκαταστάθηκε τον Ιούνιο του 410 π.Χ, μετά τη διπλή νίκη του αθηναϊκού στόλου στην Κύζικο.
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ
Περίφημος ρήτορας και πολιτικός της αρχαίας Αθήνας.
Η ΖΩΗ ΤΟΥ
Ο Δημοσθένης γεννήθηκε στο δήμο της Αθήνας, Παιανία, το 384πχ. Ο πατέρας του ονομαζόταν επίσης Δημοσθένης και είχε δύο εργοστάσια μαχαιροποιίας και κλινοποιίας, κατά συνέπεια ήταν πολύ ευκατάστατος. Η μητέρα του όμως είχε γεννηθεί στην Κριμαία και αυτό έδινε την ευκαιρία στον επί είκοσι χρόνια πολιτικό του αντίπαλο Αισχίνη να τον αποκαλεί "από της μητρός Σκύθης".
Η ΖΩΗ ΤΟΥ
Ο Δημοσθένης γεννήθηκε στο δήμο της Αθήνας, Παιανία, το 384πχ. Ο πατέρας του ονομαζόταν επίσης Δημοσθένης και είχε δύο εργοστάσια μαχαιροποιίας και κλινοποιίας, κατά συνέπεια ήταν πολύ ευκατάστατος. Η μητέρα του όμως είχε γεννηθεί στην Κριμαία και αυτό έδινε την ευκαιρία στον επί είκοσι χρόνια πολιτικό του αντίπαλο Αισχίνη να τον αποκαλεί "από της μητρός Σκύθης".
Η Μεγάλη Ελλάδα (Magna Graecia)
Η Μεγάλη Ελλάδα (Μεγάλη Ελλάς, Magna Graecia) ήταν η επικράτεια των διαφόρων αρχαίων Ελληνικών αποικιών στην Σικελία και νότια Ιταλία.Αποικίες ιδρύθηκαν και στη Κάτω Ιταλία και στη Σικελία Αυτές ανήκουν στο δεύτερο αποικισμό.
Στις αποικίες υπήρχαν πολιτικές
διαμάχες που βοήθησαν στη γέννηση της ρητορικής, η οποία, κατόπιν, από
τους σοφιστές μεταφέρθηκε στην κυρίως Ελλάδα. Εκτός απ' αυτήν
καλλιεργήθηκαν η φιλοσοφία, τα μαθηματικά και η πολιτική επιστήμη. Οι
φιλοσοφικές σχολές του Πυθαγόρα και του Ξενοφάνη του Κολοφωνίου, είχαν
πολλούς μαθητές. Ακόμη άνθισαν οι τέχνες, στις οποίες επικράτησε ο
δωρικός ρυθμός με τον όγκο και την πολυτέλεια του κολοσσιαίου.
Οι κυριότερες αποικίες της Κάτω
Ιταλίας ήταν η Κύμη, η Σύβαρις, ο Κρότων και ο Τάρας. Η Κύμη ήταν η
πρώτη αποικία και αντιμετώπισε το διαρκή κίνδυνο των βαρβάρων Τυρρηνών.
Αργότερα ήλθε σε επαφή μαζί τους και με τους Λατίνους και τους δίδαξε
πολλά. Ο Κρότων, άλλη αποικία, διατήρησε το χαρακτήρα των Αχαιών. Έγινε
πολύ πλούσια πόλη, αλλά δεν παρασύρθηκε από τη χλιδή. Πολλοί Κροτωνιάτες
διακρίθηκαν στους Ολυμπιακούς αγώνες. Ονομαστός Ολυμπιονίκης ήταν ο
Μίλων ο Κροτωνιάτης. Άλλη αποικία ήταν ο Τάρας. Η εργατικότητα των
κατοίκων του τον έκανε πλούσιο και ισχυρό. Ονομαστά ήταν τα υφαντουργεία
του.
Αλλά η πλουσιότερη αποικία της
Κάτω Ιταλίας ήταν η Σύβαρις. Το έδαφός της ήταν καταπληκτικά γόνιμο και
απέκτησε πολύ γρήγορα πλούτο και δύναμη. Δυστυχώς όμως η χλιδή παρέσυρε
τους κατοίκους της και πήραν κακό όνομα ανάμεσα στους άλλους Έλληνες.
Αργότερα ήρθαν σε ρήξη με τους Κροτωνιάτες, υπέκυψαν, και η πόλη τους
πυρπολήθηκε.
Στη Σικελία οι σπουδαιότερες
αποικίες ήταν οι Συρακούσες, η Σελινούς, η Γέλα και ο Ακράγας. Οι
Συρακούσες έγιναν η πλουσιότερη πόλη του νησιού. Ανέπτυξαν τρομερά το
εμπόριο, τη βιομηχανία, τη ναυτιλία και τις τέχνες. Οι ναυτικοί της
διέσχιζαν όλη τη Μεσόγειο. Ήταν ονομαστή πόλη για τους ναούς της, τα
θέατρά της και τα γυμναστήρια. Επίσης τα νομίσματά της είχαν θαυμάσιες
παραστάσεις. Το πολίτευμά της ήταν τυραννία και ονομαστότεροι τύραννοι
ήταν ο Γέλωνας και ο Ιέρωνας.
Η Σελινούς είχε διπλό λιμάνι,
διπλή ακρόπολη και ένα από τα πιο θαυμάσια αποχετευτικά συστήματα. Η πιο
μεγάλη οικονομική της ακμή ήταν γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ. Άλλη
πόλη-αποικία ήταν η Γέλα. Αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα με τη γεωργία της. Ο
Ακράγας είχε μεγάλη καλλιέργεια αμπελιών και ελιάς. Ακόμη και η
Καρχηδόνα έπαιρνε κρασί και λάδι από τον Ακράγαντα. Κατάληξε να γίνει η
ισχυρότερη πόλη μετά τις Συρακούσες.
Κύριες πόλεις
- Συρακούσες: πόλη της νοτιοανατολικής Σικελίας. Ιδρύθηκε από τους Κορινθίους το 734 π.Χ.
- Μεσσήνη ή Ζάγκλη (σημερινή Messina): αποικία των Χαλκιδαίων.
- Μύλοι (σημερινό Milazzo)
- Λιπάρα: αποικία της Κνίδου (σημερινό νησάκι Lipari)
- Πάνορμον (σημερινό Palermo)
- Άκις (σημερινό Acireale)
- Μινωική Ηράκλεια
- Αίγεστα ή Έγεστα
- Τίνδαρις
- Άκραγας (σημερινό Agrigento)
- Νάξος: αποικία των Χαλκιδαίων: ιδρύθηκε το 757 π.Χ. (σημερινή Giardini Naxos)
- Ταορμίνιον: αποικία των κατοίκων της Νάξου Σικελίας (σημερινή Taormina)
- Μέγαρα Υβλαία: αποικία των Μεγαρέων στην ανατολική ακτή της Σικελίας. Ίδρυση το 734 π.Χ.
-
- Κατάνη: Ιδρύθηκε από τους Ναξιώτες Σικελίας τον 8ο αιώνα π.Χ. (σημερινή Catania)
- Γέλα: Ιδρύθηκε από αποίκους της Ρόδου και Κρήτης το 675 π.Χ. (σημερινή Gela)
- Καμαρίνα: αποικία των Συρακουσών (σημερινή Camarina)
- Άκραι: αποικία των Χαλκιδαίων. (σημερινό Palazzolo Acreide)
- Ημέρα: αποικία της Μεσσήνης (σημερινή Imera)
- Σέλινους: αποικία των Μεγάρων Υβλαίων
- Κάσμεναι: αποικία των Συρακουσών
- Ύβλα
* Καλαβρία
- Ρήγιον (σημερινή Reggio Calabria): αποικία των Χαλκιδαίων.
- Επιζεφύριοι Λοκροί (σημερινή Locri)
- Κρότωνας (σημερινò Crotone)
- Σύβαρις (σημερινό Sibari)
- Μέδμα: αποικία των Επιζεφύριων Λοκρών (σημερινό Rosarno)
- Σκυλλάκιον (σημερινό Squillace)
- Ιππόνιον (σημερινή Vibo Valentia)
- Βους (σημερινή Bova)
- Κάυλον (σημερινό Monasterace marina)
- Μέταυρος: αποικία της Μεσσήνης και του Ρήγιου (σημερινό Gioia Tauro)
- Κρίμισα (σημερινό Cirò)
- Λάος (σημερινή Mercelina)
- Τέρινα (σημερινή Sant' Eufemia)
- Ιέραξ (σημερινό Gerace)
* Απουλία
- Βάρις (σημερινό Bari)
- Βρινδίσιον (σημερινό Brindisi)
- Τάρας ή Τάραντας (σημερινό Taranto) αποικία των Σπαρτιατών
- Μεταπόντιο (σημερινό Metaponto)
- Καλλίπολις (σημερινή Gallipoli)
- Κανύσιον
- Υδρούς
- Νεάπολις ή Παρθενόπη (σημερινή Νάπολη)
- Ελέα (σημερινή Velia)
- Ποσειδωνία: αποικία των Συβαριέων (σημερινό Capaccio-Paestum)
- Kύμη: αποικία των Χαλκιδαίων (σημερινή Cuma)
- Πύχουντας: αποικία της Μεσσήνης (σημερινό Policastro Bussentino)
- Πιθαικούσσαι: αποικία των Χαλκιδαίων και της Ερέτριας (σημερινό νησάκι Ischia)
* Λουκάνια
- Μεταπόντιον (σημερινό Metaponto)
- Σύρις (σημερινή Nova Siri)
- Ηράκλεια (σημερινό Policoro)
- Πιστοικός (σημερινό Pisticci)
- Τροίλια ή Οβελάνον (σημερινή Ferrandina)
* Υπόλοιπη Ιταλία
- Ανκών αποικία των Συρακουσών (σημερινή Ancona)
- Άδρια (σημερινή Adria)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)